Na het mislukken van operatie Market Garden in september 1944, verlegden de geallieerden hun aandacht naar de laatste Duitse defensielinie langs de Rijn (de Westwall). De bevrijding van de noordelijke helft van Nederland liet aldus op zich wachten. Na de doorbraak over de Rijn splitsten de legers van de geallieerden zich in drie groepen. Een van deze groepen, voornamelijk Canadezen, maakte een rondtrekkende beweging en begon de opmars voor de bevrijding van Nederland vanuit het oosten.

Op 16 april 1945 werd het dorp Otterlo bevrijd door de 5e Canadese Pantserdivisie. Wekerom en Voorthuizen volgden. Het hoofdkwartier van de divisie en een infanteriebataljon bleven achter in het dorp.

Ondertussen probeerden de Duitsers het - voor hen veilige - westen van Nederland te bereiken. Bij deze poging bereikten, in de avond van 16 april, naar schatting tussen de 600 en 900 Duitse soldaten Otterlo. Hoewel de Canadezen van korte afstand konden vuren werden ze verslagen door de Duitse soldaten. De artillerie bleef doorvechten met handwapens maar groepjes Duitse soldaten slaagden erin om de linie te doorbreken en zich in te graven in het dorp.

Vroeg in de ochtend van de volgende dag escaleerde de strijd tot een hevige slag. Canadese tanks waren opgeroepen ter ondersteuning. Twee Wasp-vlammenwerpers bedreigden de Duitse posities, waardoor de Duitse soldaten in paniek vluchtten. Meer dan 300 Duitse soldaten vonden de dood, samen met twaalf Canadezen en vier burgers. 48 Canadese soldaten raakten gewond. De bevrijding van Otterlo kende een hoge prijs.