De hel van Breendonk

Tijdens de Tweede Wereldoorlog deed het fort van Breendonk dienst als doorgangskamp. De Duitse bezetter sloten er politieke gevangenen en verzetslui op in afwachting van hun deportatie naar kampen en andere strafinrichtingen in het Duitse rijk. Aanvankelijk kwamen ook Joodse gevangenen in Breendonk terecht. Maar vanaf de zomer van 1942 deed de Dossinkazerne dienst als doorgangskamp voor Joden.

De levensomstandigheden in het fort waren vreselijk. Dwangarbeid, honger, gebrekkige hygiëne, mishandeling, foltering en executies eisde het leven van minstens 301 gevangenen.

In totaal passeerde er zo’n 3600 gevangenen in het fort. Slechts de helft zal de oorlog uiteindelijk overleven. De laatste gevangenen werden nog op 30 augustus 1944 weggevoerd. Het fort was leeg wanneer de Britse bevrijders vijf dagen later aankomen in Breendonk.

Tand om tand

Meteen na de bevrijding deed het fort van Breendonk opnieuw dienst als gevangenis. Het plaatselijk verzet sloot er burgers op die verdacht worden van collaboratie met de Duitse bezetter, de zogenoemde ‘incivieken’. Sommige verzetsleden waren belust op wraak en mishandelen de gevangenen. Een foto van toen toont een vrouw die wordt kaalgeschoren en beklad met hakenkruizen.

Na iets meer dan een maand beveelde de minister van Justitie de ontruiming van het fort. De gevangenen verhuizde naar de Dossinkazerne in Mechelen. Na de evacuatie werd het fort een officieel interneringscentrum waar de Belgische overheid veroordeelde en verdachte collaborateurs gevangenzet.  

Toeristische informatie

www.breendonk.be

Fietsroutes

Toerisme Provincie Antwerpen heeft bevrijdingsroutes langs het fietsknooppuntennetwerk gemaakt. Fiets en wandel langs de plaatsen waar het allemaal gebeurde, bijvoorbeeld monumenten, militaire begraafplaatsen en crash-sites. Ga voor de bevrijdingsroutes naar fietsroutes.provincieantwerpen.be