During the Second World War, the tower of the St. Willibrordus basilica serves as a military observation post for the Germans. On the bell in the tower they inscribed ‘1940’, ‘Gott strafe England’, and a swastika. Another swastika and some writing in German can be found on one of the walls.&nbsp;During their advance through the east of Zeelandic Flanders, the Polish 1st Armoured Division fired shots at the bell tower with the intention of disabling the German observation post. Some 70 grenades hit the tower, which caught fire, almost destroying it entirely. This happened on September 18, 1944. Hulst was liberated a day later. After the war has ended, there is a lot of fuss about whether the German inscriptions and swastikas should be removed. In the end, it was decided to keep things the way they were and it now serves as a memorial.&nbsp;

Basilicia Hulst before the war.

Sint Willibrordusbasiliek in 1956.

poi_11_oorlogsschade_toren_basiliek_hulstl_1944.jpg

Polish Shermantank that shelled the basilica

poi_11_poolse_shermantank_fireflykanon_beschoot_torenspits_hulst.jpg

The liberation of Hulst

Tijdens de Tweede Wereldoorlog doet de toren van de Sint-Willibrordusbasiliek dienst als militaire observatiepost van de Duitsers. Op de grote klok in de toren hebben zij de teksten ‘1940’, ‘Gott strafe England’ en een hakenkruis aangebracht. Verderop staat op een muur een Duitse tekst met hakenkruis.&nbsp;Met de bedoeling de Duitse uitkijkpost uit te schakelen, beschiet het eerste regiment van de Poolse pantserdivisie – tijdens zijn opmars door het oosten van Zeeuws-Vlaanderen – de kerktoren. Zo’n zeventig granaten slaan in en de toren brandt grotendeels af. Het is 18 september 1944. Een dag later wordt Hulst bevrijd. Na de oorlog is er veel ophef over de vraag of de teksten en de hakenkruisen moeten worden verwijderd. Uiteindelijk wordt alles als herinnering bewaard.&nbsp;<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/LMus4WI_KpE?si=Ej1iwJRniqS982Ry" start="0"></iframe></div> Während des Zweiten Weltkriegs diente der Turm der St. Willibrordus-Basilika den Deutschen als militärischer Beobachtungsposten. Auf der Glocke im Turm wurden die Inschriften "1940", "Gott beschießt England" und ein Hakenkreuz angebracht. Ein weiteres Hakenkreuz und eine deutsche Inschrift sind an einer der Wände zu finden.Während ihres Vormarsches durch den Osten des seeländischen Flanderns beschoss die 1. polnische Panzerdivision den Glockenturm mit der Absicht, den deutschen Beobachtungsposten auszuschalten. Etwa 70 Granaten trafen den Turm, der Feuer fing und fast vollständig zerstört wurde. Dies geschah am 18. September 1944. Hulst wurde einen Tag später befreit. Nach dem Ende des Krieges wurde viel darüber diskutiert, ob die deutschen Inschriften und Hakenkreuze entfernt werden sollten. Schließlich entschied man sich, alles so zu belassen, wie es war, und es dient nun als Mahnmal. W czasie II wojny światowej wieża bazyliki św. Willibrordusa służyła Niemcom jako wojskowy punkt obserwacyjny. Na dzwonie w wieży wypisano "1940", "Gott strafe England" i swastykę. Kolejna swastyka i kilka napisów w języku niemieckim można znaleźć na jednej ze ścian.&nbsp;Podczas natarcia przez wschodnią część Flandrii, polska 1. Dywizja Pancerna oddała strzały w kierunku dzwonnicy z zamiarem unieszkodliwienia niemieckiego punktu obserwacyjnego. Około 70 granatów trafiło w wieżę, która zapaliła się i uległa niemal całkowitemu zniszczeniu. Miało to miejsce 18 września 1944 roku., Hulst zostało wyzwolone dzień później. Po zakończeniu wojny pojawiło się wiele dyskusji na temat tego, czy niemieckie napisy i swastyki powinny zostać usunięte. Ostatecznie zdecydowano, że wszystko zostanie zachowane i obecnie jest to miejsce pamięci.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/LMus4WI_KpE?si=Ej1iwJRniqS982Ry" start="0"></iframe></div>

 De bevrijding van Hulst Wyzwolenie Hulst Die Befreiung von Hulst

On the night of September 17 to 18, 1944, the Germans decided to pull out of Nijmegen, where the fighting was still fierce. They wanted to attempt their evacuation by train, through an area that was already in American hands. The original plan was to run freight trains from Nijmegen, through Arnhem, to German territory, but because the rail bridge in Arnhem had been blown up by German troops on the first day of Operation Market Garden, they had to find an alternative route.This route would run directly across enemy-held territory, via Groesbeek and over the German border through Kranenburg to Kleve. The Americans of the 505th Regiment of the 82nd Airborne Division were taken totally by surprise when the first train steamed past. No-one had anticipated this daring option, and they could not react quickly enough to stop this mystery train. A half-hour later came a second train, but this time the Americans were ready. On the high ground of the Hooghe Hoenderberg, between Nijmegen and Groesbeek, a barricade was set across the track, and a bazooka was fired at the approaching train. As it stopped, the Americans stormed the rails, and the Germans jumped from the wagons and took cover in the nearby woods. It took the Americans a whole day to round them all up.

German train escapes trough liberated area

In der Nacht vom 17. auf den 18. September wollten Deutsche das noch mitten im Kampf befindliche Nimwegen verlassen. Die Evakuierung sollte mit dem Zug von der Stadt aus stattfinden, allerdings durch bereits von Amerikanern erobertes Gebiet. Geplant war, Güterzüge vom Nimwegener Bahnhof über Arnheim ins 'Reichsgebiet' fahren zu lassen. Da die Eisenbahnbrücke in Arnheim allerdings schon am ersten Tag der Operation 'Market Garden' von den eigene Truppen gesprengt worden war, musste eine andere Strecke gefunden werden.Die 'andere Strecke' sollte quer durch feindliches Gebiet verlaufen, über Groesbeek und Kranenburg nach Kleve. Die amerikanischen Soldaten des 505. Regiments der 82. Airborne Division waren völlig überrascht als der erste Zug vorbeifuhr. Mit dieser frechen Fluchtvariante hatten sie nicht gerechnet; es war ihnen nicht möglich den unbekannten Zug aufzuhalten. Eine halbe Stunde später passierte ein zweiter Zug. Dieses Mal waren die Amerikaner vorbereitet. Beim Hoge Hoenderberg, zwischen Nimwegen und Groesbeek hatten sie die Schienen blockiert. Auf den sich nähernden Zug wurde eine Bazooka Rakete abgefeuert. Der Zug kam zum Stillstand und wurde bestürmt. Die deutschen Insassen flüchteten aus den Waggons und versteckten sich im nahegelegenen Wald. Es dauerte einen Tag bevor die Amerikaner alle Deutschen festgenommen hatten. In de nacht van 17 op 18 september 1944 wilden de Duitsers Nijmegen, waar nog volop werd gevochten, verlaten. Vanuit de stad wilden zij evacueren via een trein door gebied dat al in Amerikaanse handen was. Het plan was om goederentreinen van het station in Nijmegen via Arnhem naar 'Reichsgebiet' te laten rijden. Maar omdat de spoorbrug bij Arnhem al de eerste dag van Operation Market Garden door Duitse troepen was opgeblazen, moest er een alternatieve route worden gezocht.De alternatieve route zou dwars door vijandelijk gebied lopen, via Groesbeek en Kranenburg naar Kleef. De Amerikanen van het 505th Regiment van de 82nd Airborne Division waren totaal verrast toen de eerste trein voorbij reed. Met die brutale mogelijkheid hadden ze geen rekening gehouden en niemand zag kans de om de onbekende trein tegen te houden. Een half uur later passeerde een tweede trein. Deze keer waren de Amerikanen voorbereid. Bij de Hooghe Hoenderberg tussen Nijmegen en Groesbeek werd een versperring opgeworden op de rails. Op de naderende trein werd een bazooka afgevuurd. De trein kwam tot stilstand en de spoorlijn werd bestormd. De Duitsers vluchtten de wagons uit en verstopte zich in het nabij gelegen bos. Het kostte de Amerikanen een hele dag om alle Duitsers te arresteren.

 Deutscher Zug flieht durch befreites Gebiet Duitse trein ontsnapt door bevrijd gebied

During Operation Market Garden, the British 43rd Wessex Division arrived in Opheusden and Dodewaard, on 23rd September 1944. From there, they were unable to push the frontline any further. Reinforcements from the American 101st Airborne Division arrived on 4th October but the German troops that had crossed the Rhine from Grebbeberg to the north, were quick to attack. It was imperative that the German Army recapture the ground they had lost in the Betuwe region if they were to prevent the invasion of Germany.The village of Opheusden was the scene of a horrific battle. The Dorpsstraat was one of the streets where the soldiers fought from house to house and the battle on Dalwagenseweg road went on for three days. This was where the windmill belonging to the Aalbers family gave refuge to more than 100 of the seriously injured. Even after days of heavy fighting, neither side could claim victory: the frontlines stayed exactly where they were for months on end. Both sides struggled to navigate the clay terrain in the Betuwe region and it became known as “the worst tank-going country of the world”.The people living in this part of the Betuwe region started to flee the area in October 1944. Some went to Brabant in the south, which had already been liberated, and others went to the occupied north. The Allies and the Germans dug their positions in on either side of the frontline and set up barbed wire and landmines. They turned this part of the Betuwe region into no man´s land. In December 1944, the Germans flooded part of the Betuwe region and it was not until 18th April 1945 that the village of Opheusden was liberated by the Belgian 1st Infantry Brigade known as Brigade Piron.

101st Airborne soldiers at the station in Opheusden in 1944.

The Allies dug themselves into ditches. This one is probably between Opheusden and Zetten.

Battle of Opheusden

Während der Operation Market Garden erreichte die britische 43. Wessex-Division am 23. September Opheusden und Doodewaard. Dort lief die Front sich fest. Am 4. Oktober löste die 101. US-Luftlandedivision die Briten ab. Unmittelbar nach ihrem Eintreffen wurden die Amerikaner heftig von deutschen Truppen beschossen, die vom Grebbeberg aus den Rhein überquert hatten. Die Deutschen legten großen Wert darauf, die Betuwe zurückzuerobern und auf diese Weise eine mögliche Invasion in Deutschland zu verhindern.&#13;
Opheusden wurde zum Schauplatz infernalischer Gefechte mit einem erbitterten Kampf um jedes Haus, unter anderem an der Dorpsstraat. Um den Dalwagenseweg wurde drei Tage lang gekämpft. Hier lag auch die Mühle der Familie Aalbers, wo über 100 Schwerverletzte versogt wurden. Aus den Kämpfen ging kein Sieger hervor. Die Front stagnierte monatelang quasi an der gleichen Stelle. Sowohl die Amerikaner wie auch die Deutschen hatten große Probleme mit dem Lehmboden der Betuwe, „the worst tank-going country of the world“.&#13;
Ab Oktober flüchteten die Bewohner aus diesem Teil der Betuwe: einige in das befreite Brabant, andere in den besetzten Norden. Die Alliierten und die Deutschen verschanzten sich auf beiden Seiten der Front mit Stacheldraht und Ninen, sodass quer durch die Betuwe ein Niemandsland entstand. Im Dezember setzten die deutschen Truppen einen Teil der Betuwe unter Wasser. Erst am 18. April befreite die belgische Brigade Piron Opheusden.&#13;
&#13;
 &#13; Tijdens Market Garden bereikte de Britse 43e Wessex-divisie op 23 september Opheusden en Dodewaard. Daar liep het front vast. De Britten werden op 4 oktober afgelost door de Amerikaanse 101st Airborne Division. Meteen na hun komst werden de Amerikanen fel bestookt door de Duitse troepen, die vanaf de Grebbeberg de Rijn waren overgestoken. Het Duitse leger was er alles aan gelegen om de Betuwe terug te veroveren en op die manier een mogelijke invasie van Duitsland te voorkomen.Opheusden werd het decor van een helse slag van huis tot huis gevechten, onder andere aan de Dorpsstraat. Om de Dalwagenseweg werd drie dagen gevochten. Hier lag ook de molen van de familie Aalbers waar meer dan 100 zwaargewonden werden verzorgd. De strijd leverde geen winnaar op. Het front bleef maandenlang vrijwel op exact dezelfde plaats. Zowel Amerikanen als Duitsers hadden grote moeite met de kleibodem van de Betuwe, ‘the worst tankgoing country of the world.’Vanaf oktober vluchtten de bewoners van dit gedeelte van de Betuwe weg: sommigen naar het bevrijde Brabant, andere naar het bezette noorden. De geallieerden en de Duitsers verschansten zich aan beide zijden van het front met prikkeldraad en mijnen, zodat er dwars door de Betuwe een niemandsland ontstond. In december zetten de Duitse troepen een deel van de Betuwe onder water. Pas op 18 april 1945 werd Opheusden bevrijd door de Belgische Brigade Piron.

 Schlacht um Opheusden Slag om Opheusden

On Monday the 18th of September 1944, the village of Cuijk was liberated by only&nbsp;two American paratroopers. This liberation was the result of a strange coincidence of&nbsp;events.On Sunday the 17th of September, the paratroopers, the Smith brothers, were en&nbsp;route in a Skytrain transport aircraft to their drop zone at Groesbeek. Along with&nbsp;thousands of other American, British and Polish paratroopers, they would be dropped&nbsp;during the largest airborne operation of World War Two, Operation Market Garden.&nbsp;These airborne troops had to capture and hold roads and bridges near Eindhoven,&nbsp;Nijmegen and Arnhem, so that the British XXXth Corps could advance via that route&nbsp;to Arnhem, and from there, to Germany.Because the parachutist in front of them did not jump, perhaps because he was&nbsp;injured, the Smith brothers jumped from the aircraft too late. They therefore missed&nbsp;their drop zone. They drifted in the direction of Cuijk and ended up in a field at the&nbsp;Kalkhofseweg between Cuijk and Haps. There, they were picked up by members of&nbsp;the underground. The next day, they advanced with the resistance fighters to the&nbsp;German position on the River Maas. After a brief firefight, the Germans surrendered. This brought to an end the occupation of Cuijk and the village was liberated. But&nbsp;Cuijk remained under fire until February 1945.

Liberated by two paratroopers

Das Dorf Cuijk wurde am Montag, den 18. September 1944 von lediglich zwei amerikanischen Fallschirmjägern befreit. Diese Befreiung erfolgte nach einigen wunderlichen Zufällen, die sich hintereinander vollzogen.
Die Gebrüder Smith, beide Fallschirmjäger, waren am Sonntag, den 17. September in einem Skytrain-Transportflugzeug auf dem Weg zu Ihrer Abwurfzone in der Nähe von Groesbeek. Gemeinsam mit mehreren Tausend anderen amerikanischen, englischen und polnischen Fallschirmjägern sollten sie während der größten Luftlandeoperation des zweiten Weltkrieges, der Operation ‚Market Garden’, abgeworfen werden.
Diese Luftlandetruppen hatten Befehl Straßen und Brücken in der Nähe von Eindhoven, Nimwegen und Arnheim zu erobern und zu halten, sodass das britische XXX. Armeekorps über diesen Weg nach Arnheim vorrücken konnte und von dort aus nach Deutschland.
Die Gebrüder Smith sprangen zu spät aus der Maschine, da der Fallschirmjäger vor ihnen nicht sprang, vermutlich war er verwundet, wodurch sie ihre Abwurfzone verpassten. Sie trieben ab in Richtung Cuijk und landeten auf einer Wiese am Kalkhofseweg, zwischen Cuijk und Haps.
Dort wurden sie von Widerstandskämpfern aufgegriffen. Am nächsten Tag zogen sie zusammen mit den Widerstandskämpfern zu den deutschen Stellungen an der Maas. Nach einem kurzen Feuergefecht kapitulierten die deutschen Soldaten. Cuijk war somit zwar befreit vom Besatzer, lag aber noch bis Februar 1945 unter Beschuss.&#13;
&#13;
 &#13; Het dorp Cuijk werd op maandag 18 september 1944 bevrijd door slechts&nbsp;twee Amerikaanse parachutisten. Deze bevrijding volgde op een wonderlijke&nbsp;samenloop van omstandigheden.De parachutisten, de broers Smith, waren op zondag 17 september in een&nbsp;Skytrain-transportvliegtuig onderweg naar hun dropzone bij Groesbeek.&nbsp;Samen met duizenden andere Amerikaanse, Engelse en Poolse&nbsp;parachutisten zouden ze worden gedropt tijdens de grootste luchtlandingsoperatie&nbsp;van de Tweede Wereldoorlog, Operatie Market Garden.&nbsp;Deze luchtlandingstroepen moesten wegen en bruggen veroverenen bezet houden nabij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem, zodat het Britse XXXe Legerkorps via die weg zou kunnen oprukken naar Arnhem en vandaaruit naar Duitsland.Doordat de parachutist vóór hen niet sprong, wellicht omdat hij gewond was,&nbsp;sprongen de broers Smith te laat uit hun toestel. Ze misten daardoor hun&nbsp;dropzone. Ze dreven in de richting van Cuijk en kwamen terecht in een&nbsp;weiland aan de Kalkhofseweg tussen Cuijk en Haps. Daar werden ze&nbsp;opgepikt door leden van de ondergrondse. De volgende dag trokken ze&nbsp;samen met de verzetsmensen naar de Duitse stelling aan de Maas. Na een&nbsp;kort vuurgevecht gaven de Duitse soldaten zich over. Daarmee kwam aan de&nbsp;bezetting van Cuijk een einde en was het dorp bevrijd. Wel lag Cuijk nog tot&nbsp;februari 1945 onder vuur.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="http://webshop.visitbrabant.com">webshop.visitbrabant.com</a><div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/9sTkayc6TfI" start="0"></iframe></div>

 Von zwei Fallschirmjägern befreit Bevrijd door twee parachutisten 

Although the first warnings of looming food shortages in the Western part of the Netherlands had reached the Dutch government in exile in September 1944, the problem could not easily be solved. Initially it was hoped that the Netherlands would be liberated before the situation became critical. The failure of Operation Market Garden put an end to these hopes.On 17 September 1944 the Dutch government in London called for a general railway strike in the Netherlands in an effort to support the Allied advance. In retaliation, the Germans refused to allow food shipments to the civilian population in the Western part of the country.The winter of 1944-1945 was unbearably cold. The result was wide-spread hardship and starvation in the west of the Netherlands. By April 1945, people were dying by the score. The Allies decided to negotiate food aid with the Germans. These negotiations took place in the small village of Achterveld on 28 April 1945 and resulted in food drops by bombers, provisions being shipped in by boat and distributed by road. Canadian lorries brought 300 tons of food to an area called Nude in the town of Wageningen every day. From there, Dutch lorry drivers transported the food to distribution points. The Canadians provided 750 3-ton vehicles and huge amounts of food parcels were piled up along the road from Wageningen to Rhenen. The deliveries started on 2 May 1945. One week later, 30 trucks passed the demarcation line every thirty minutes.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/SYPPlU4xoN0" start="0"></iframe></div>

Allied bombers drop food parcels during Operation Manna.

Food transports

Obwohl die ersten Hinweise auf eine im Westen der Niederlande drohende Lebensmittelknappheit die niederländische Exilregierung bereits im September 1944 erreichte, ließ sich das Problem nicht so leicht lösen. Anfangs hoffte man noch, dass die Niederlande befreit sein würden, bevor die Lage sich weiter zuspitzte. Aber das Scheitern von Operation Market Garden machte diese Hoffnung zunichte.Am 17. September 1944 rief die niederländische Regierung in London zur Unterstützung des Vormarsches der Alliierten die Eisenbahner zum Generalstreik auf. Darauf antworteten die Deutschen mit der Unterbindung von Lebensmittellieferungen an die Zivilbevölkerung im Westen des Landes.Der Winter 1944/45 war bitter kalt, was das Leben im Westen des Landes enorm schwer machte und zur Hungersnot führte. Bis April 1945 starben unzählige Menschen. Die Alliierten entschieden sich daraufhin, mit den Deutschen über eine Lebensmittelhilfe zu verhandeln. In Folge der am 28. April 1945 im kleinen Ort Achterveld geführten Verhandlungen wurden von Bombenflugzeugen Lebensmittel abgeworfen und Versorgungsgüter per Boot transportiert und dann auf der Straße weiter verteilt. Kanadische Lastkraftwagen brachten täglich 300 Tonnen Lebensmittel in den Wageninger Stadtteil Nude, von wo holländische Lkw-Fahrer die Nahrungsmittel zu den Verteilungsstellen brachten. Die Kanadier stellten 750 3-Tonner zur Verfügung. Riesige Mengen von Lebensmittelpaketen wurden an der Straße zwischen Wageningen und Rhenen gestapelt. Die Lieferungen begannen am 2. Mai 1945. Eine Woche später überquerten halbstündlich dreißig Lastkraftwagen die Demarkationslinie.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/SYPPlU4xoN0" start="0"></iframe></div> De eerste tekenen van dreigende voedseltekorten in het westen van het land bereikten de Nederlandse regering in ballingschap al in september 1944 bereikten, maar er was geen eenvoudige oplossing voorhanden. In eerste instantie hoopte men dat Nederland bevrijd zou zijn vóór de toestand kritiek werd. De mislukking van operatie Market Garden maakte een eind aan deze hoop.Op 17 september 1944 riep de Nederlandse regering in Londen op tot een spoorwegstaking in een poging de geallieerde operatie Market Garden te steunen. Als vergelding weigerden de Duitsers de voedselbevoorrading van burgers in bezet Nederland. De winter van 1944-1945 was ongekend streng, wat leidde tot wijdverbreide ontberingen en hongersnood in het westen van het land. Tegen april 1945 stierven talloze burgers. De geallieerden besloten met de Duitsers te onderhandelen over voedselhulp. Op 28 april 1945 vonden de gesprekken plaats in het dorpje Achterveld. Dit resulteerde in operatie Manna, voedseldroppings door bommenwerpers. Ook werden voorraden aangevoerd per schip en over de weg. Canadese vrachtwagens brachten elke dag 300 ton voedsel naar het Nude in Wageningen. Enorme hoeveelheden voedselpakketten lagen opgestapeld langs de weg van Wageningen naar Rhenen. De Canadezen leverden 750 drietonners. Vervolgens transporteerden Nederlandse vrachtwagenchauffeurs het voedsel naar distributiepunten verspreid over het land. De leveringen van de pakketten begonnen op 2 mei 1945. Eén week later passeerden elke 30 minuten, 30 vrachtwagens de demarcatielijn.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/SYPPlU4xoN0" start="0"></iframe></div>

 Lebensmitteltransporte Voedseltransporten 

On the 30th of October 1944, Roosendaal was liberated by the 49th (West Riding) Infantry Division, known as the Polar Bears. In the preceding days, the battle raged around Roosendaal. The British had trouble crossing the tank ditch that virtually surrounded the city. A heavy battle erupted in the Wouw -Roosendaal-Nispen triangle. In the meantime, a German demolition unit blew up culverts and bridges, including those on the Kade.
During the war, Roosendaal had frequently been the target of bombing, because the city was an important railway junction. At the beginning of the war by the Luftwaffe and later by the British and Americans, resulting in many deaths.
Around 10.30 in the morning on the 30th of October 1944, a Bailey bridge was constructed over the Kade and heavy equipment rolled into the city. The people of Roosendaal enthusiastically greeted their liberators.&#13;
&#13;
 &#13;

Bombs and cigarettes

Roosendaal wurde am 30. Oktober von der 49. (West Riding) Infantriedivision, den sogenannten Polar Bears, befreit. In den letzten Tagen vor der Befreiung wütete der Krieg rundum Roosendaal. Die Engländer hatten Schwierigkeiten den Panzergraben, der fast um die ganze Stadt herum gegraben war, zu überwinden. Ein schweres Gefecht entstand im Dreieck Wouw-Roosendaal-Nispen. In der Zwischenzeit jagte ein deutsches Sprengkommando Brücken und Rohrdohlen in die Luft – unter anderem die Brücke an der Kade.
Roosendaal war während des Krieges immer wieder Ziel für Bombenangriffe, denn die Stadt bildete einen wichtigen Bahnlinien-Knotenpunkt. Am Anfang des Krieges bombardierte die Luftwaffe, später die Engländer und Amerikaner. Viele Todesopfer waren die Folge.
Am 30. Oktober, Morgens, gegen half Elf wurde eine Baileybrücke über die Kade angelegt und rollte das schwere Material in die Stadt. Die Einwohner Roosendaals begrüßten begeistert ihre Befreier.&#13;
&#13;
 &#13; Roosendaal werd op 30 oktober 1944 bevrijd door de 49th (West Riding) Infantry Division bekend onder de naam Polar Bears. In de dagen daarvoor had de strijd gewoed rond Roosendaal. De Engelsen hadden moeite de tankgracht de nagenoeg rondom de stad was gegraven over te komen. Een zware strijd ontbrandde in de driehoek Wouw-Roosendaal-Nispen. Ondertussen blies een Duits Sprengkommando duikers en bruggen op, waaronder die aan de Kade.Roosendaal was tijdens de oorlog regelmatig het doelwit geweest van bombardementen, omdat de stad een belangrijk spoorwegknooppunt was. Aan het begin van de oorlog door de Luftwaffe, later door Engelsen en Amerikanen. Met vele doden als gevolg.Rond half elf ’s ochtends op 30 oktober 1944 was er een Baileybrug over de Kade aangelegd en rolde het zware materieel de stad in. Roosendalers onthaalden enthousiast hun bevrijders.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a href="http://webshop.visitbrabant.com" rel="noopener noreferrer" target="_blank">webshop.visitbrabant.com</a>

 Bomben und Zigaretten Bommen en sigaretten

Private David McKellar is one of the many allied soldiers who died an unknown and inglorious death for our freedom. Thanks to thorough research we can now follow the route of his battalion, the 2nd Battalion The Gordon Highlanders. The route leads from England via France and Belgium to the Netherlands where David found his final resting place.In 1944, private David McKellar is part of the 2nd Battalion The Gordon Highlanders. Before the battalion moves to the south of England in preparation for D-Day, McKellar sends a postcard depicting Hoddom Castle in Annan, Scotland, to his wife. Many postcards follow, from many countries. Not once does he mention the violence of the war or the losses that are suffered.In the early hours of 6 June 1944, the battalion exercises at Findon, in the south of England. In the clear moonlight, they see a fleet of hundreds of planes fly overhead, on course for the French coast. The invasion has begun. The battalion is still weeks away from reaching Normandy. On 26 June, at the First Battle of the Odon, the battalion experiences the war from up close for the first time. After the fighting ends on 1 July, the numbers are tallied.&nbsp; 49 Gordon Highlanders were killed, 182 were wounded, and another 33 men are missing. In the weeks that follow, the battalion advances further in the northwest of France. Here, too, there is fierce fighting with the Germans. On 25 August 1944 Paris is liberated and when the Gordon Highlanders attempt to cross the Seine west of the city, they are attacked by the Germans. The Allied losses are enormous, but the remaining soldiers do not give up and move towards Belgium where they arrive on 8 September. David McKellar sends his wife a postcard. On the back, he writes ‘A souvenir from Belgium. To my own darling wife. I love you’. Multiple postcard follow from Eindhoven, Deurne, Helmond and Tilburg, among others. In November 1944 he sends his last card from Asten.In this period General Montgomery is determined to chase away all German troops from De Peel. Under the name Operation Nutcracker, several Allied troops depart from Asten via Meijel, Beringe and Achterste Steeg in the direction of Sevenum. The area is riddled with mines and booby traps, and the Allies are attacked multiple times. On 14 November 1944, the battalion's war diary mentions a coordinate about 100 meters north of the Vossenberg in Meijel. McKellar does not survive Operation Nutcracker. On 21 November 1944, he is buried in the monastery garden in Meijel. We will never know what exactly happened to him. Was he hit by German fire or fatally injured while disarming mines? We do not know. McKellar gave his life for our freedom. He lost his life in De Peel, and his sacrifice symbolises the many allied soldiers who gave their lives to free our country.&nbsp; David McKellar's grave was transferred to the war cemetery in Venray in 1946, his final resting place.

david-mckellar-c-scott-mathieson.jpg

dsc00083.jpg

o-322.jpg

b-6000-seaforth-highlanders1.jpg

Private David McKellar

Private David McKellar gehörte 1944 zum 2nd Battalion der Gordon Highlanders. Bevor das Bataillon, in Vorbereitung auf den D-Day, nach Südengland verlegt wird, schreibt McKellar seiner Frau eine Ansichtskarte, auf der Hoddom Castle in Annan, Schottland, zu sehen ist. Viele Postkarten aus verschiedenen Ländern folgten. Es sind kurze Zeilen, in denen nichts über die Gewalt des Krieges und die erlittenen Verluste zu lesen ist. In der Nacht vom 5. auf den 6. Juni 1944 übt das Bataillon bei Findon im Süden Englands. Im hellen Mondlicht sehen die Soldaten einen Verband von Hunderten Flugzeugen, die Kurs auf die französische Küste nehmen. Die Invasion hat begonnen. Es wird noch Wochen dauern, bevor der erste Teil des Bataillons in der Normandie eintrifft. Am 26. Juni besteht es seine Feuertaufe in der Schlacht am Fluss Odon. Nach dem Abflauen der Kämpfe am 1. Juli wird eine traurige Bilanz gezogen: 49 Gordon Highlanders sind gefallen, 182 sind verwundet und 33 Soldaten werden noch vermisst. In den folgenden Wochen rückt das Bataillon in den Nordwesten Frankreichs vor. Auch hier finden heftige Gefechte mit deutschen Truppen statt. Am 25. August 1944 wird Paris befreit. Als die Gordon Highlanders westlich der Stadt einen Versuch unternehmen, die Seine zu überqueren, werden sie von den Deutschen unter Beschuss genommen. Die Verluste aufseiten der Alliierten sind enorm, aber die übrig gebliebenen Soldaten geben nicht auf und ziehen Richtung Belgien, wo sie am 8. September ankommen. David McKellar schickt seiner Frau eine Karte. Auf die Rückseite schreibt er „A souvenir from Belgium. To my own darling wife. I love you.“ Verschiedene Karten folgen, unter anderem aus Eindhoven, Deurne, Helmond und Tilburg. So lässt McKellar seine Frau Susan wissen, wo er sich befindet. Im November 1944 schickt er seine letzte Karte aus Asten.
General Montgomery ist zu diesem Zeitpunkt entschlossen, alle deutschen Kräfte aus der Region De Peel zu vertreiben. Unter dem Decknamen „Operation Nutcracker“ ziehen verschiedene alliierte Truppen aus Asten über Meijel, Beringe und Achterste Steeg Richtung Sevenum. In diesem Gebiet liegen unzählige Minen und Sprengfallen, und die Alliierten werden mehrmals unter Beschuss genommen. Das Kriegstagebuch des Bataillons verzeichnet am 14. November 1944 eine Koordinate etwa 100 Meter nördlich des Vossenbergs in Meijel. McKellar wird das Ende der Operation Nutcracker nicht mehr erleben. Am 21. November 1944 wird er im Klostergarten in Meijel begraben. Was sich genau ereignet hat, bleibt im Dunkeln: Wurde er von den Deutschen angeschossen oder bei der Entschärfung von Landminen verwundet? Wir wissen es nicht. McKellar hat sein Leben für unsere Freiheit geopfert. Er fand seine letzte Ruhestätte in der Region De Peel und sein Opfer steht symbolisch für die vielen alliierten Soldaten, die ihr Leben bei der Befreiung der Niederlande gegeben haben. Er wurde 1946 auf den Soldatenfriedhof in Venray umgebettet. Sein Grab befindet sich noch immer dort.&#13;
&#13;
 &#13; Private David McKellar maakt in 1944 deel uit van het 2nd Battalion de Gordon Highlanders. Voordat het bataljon zich verplaatst naar het zuiden van Engeland, in voorbereiding op D-Day, verstuurt McKellar een ansichtkaart aan zijn vrouw met daarop Hoddom Castle in Annan, Schotland. Vele postkaarten volgen vanuit verschillende landen. Het zijn vlugschriften waarin geen melding wordt gedaan over het oorlogsgeweld of de verliezen die geleden worden. In de nacht van 5 op 6 juni 1944 oefent het bataljon bij Findon, in het zuiden van Engeland. In het heldere maanlicht zien ze een vloot van honderden vliegtuigen voorbijkomen die koers zetten richting de Franse kust. De invasie is begonnen. Het duurt nog weken voordat het eerste deel van het bataljon in Normandië aankomt. Op 26 juni krijgt het bataljon zijn vuurdoop bij slag om de rivier Odon. Na afloop van de gevechten op 1 juli wordt de trieste balans opgemaakt: 49 Gordon Highlanders zijn gesneuveld; 182 zijn gewond en nog 33 manschappen worden vermist. In de weken daarna rukt het bataljon verder op in het noordwesten van Frankrijk. Ook hier volgen hevige gevechten tegen Duitse troepen. Op 25 augustus 1944 wordt Parijs bevrijd en wanneer de Gordon Highlanders ten westen van de stad een poging doen om de Seine over te steken, worden ze onder vuur genomen door de Duitsers. De verliezen aan de kant van de Geallieerden zijn enorm, maar de overgebleven soldaten geven niet op en trekken richting België waar zij op 8 september aankomen. David McKellar stuurt een kaart aan zijn vrouw. Op de achterkant schrijft hij ‘A souvenir from Belgium. To my own darling wife. I love you’. Meerdere kaarten volgen onder andere vanuit Eindhoven, Deurne, Helmond en Tilburg, zo laat McKellar zijn vrouw Susan weten waar hij zich bevindt. In november 1944 stuurt hij zijn laatste kaart vanuit Asten.Generaal Montgomery is in deze periode vastbesloten om alle Duitse troepen uit de Peel te verjagen. Onder de naam Operation Nutcracker vertrekken verschillende geallieerde troepen vanuit Asten via Meijel, Beringe en Achterste Steeg richting Sevenum. Het gebied ligt vol met mijnen en boobytraps en de Geallieerden worden meerdere malen onder vuur genomen. Het oorlogsdagboek van het bataljon vermeldt op 14 november 1944 een coördinaat zo´n 100 meter ten noorden van de Vossenberg in Meijel. McKellar zal het einde van Operation Nutcracker niet meer meemaken. Op 21 november 1944 wordt hij begraven in de kloostertuin in Meijel. Wat zich precies heeft afgespeeld blijft een raadsel: is hij gewond geraakt door Duits vuur of tijdens het onklaar maken van land mijnen? We weten we niet. McKellar heeft zijn leven heeft gegeven voor onze vrijheid. Hij vond zijn laatste rustplaats in de Peel en zijn offer staat symbool voor de vele geallieerde militairen die het leven gaven bij de bevrijding van ons land.&nbsp; Zijn graf werd in 1946 overgebracht naar de oorlogsbegraafplaats in Venray waar het zich nu nog steeds bevindt.

 Private David McKellar Private David McKellar

War evacuee Johan Schot (1930) was a 'sickly' boy from The Hague who, thanks to the church, spent several summers on the Bartels family farm on the Slenke in Den Ham. He remained there throughout the last years of the war. He witnessed the dramatic events of Monday the 9th of April 1945. Sunday the 8th of April was a memorable day; everyone was celebrating as Den Ham had been liberated two days earlier. Still, it was a strange situation: "We lived a little to the north around 'De Groene Jager’, actually in no-man's land. The Germans were gone, but the Canadians had not yet arrived.On Monday', 'Uncle' Gait Bartels and Johan were working on the land as usual. The farm stood at a crossroad. Unexpectedly, a great convoy of heavily armed Germans arrives by bicycle at about 11.00 a.m. Suddenly there was also the rumble of tanks driving up the dirt road. Immediately afterwards, there was a fierce battle between the Germans and the Canadian Manitoba Dragoons. ‘Auntie’ Wilhelmina Bartels-Pastink, the wife of Gait Bartels, was hiding in a potato ditch. She wanted to free the frightened cattle, but was hit by a volley in the head and back and died outright. Not long after, the Germans surrendered. On Friday the 13th of April 1945, Wilhelmina Bartels-Pastink was buried in the cemetery in Daarle, the place where she was born 55 years earlier.

The tragic death of 'auntie'

Der Kriegsevakuierte Johan Schot (1930) war ein Junge aus einem Den Haager Armenviertel, der durch Vermittlung der Kirche einige Male die Sommerferien auf dem Bauernhof der Familie Bartels verbracht hatte und auch das ganze letzte Kriegsjahr dort, auf der Slenke in Den Ham, wohnte. Er notierte die dramatischen Ereignisse vom Montag, den 9. April 1945. Am Sonntag, den 8. April war ein denkwürdiger Tag: Überall wurde gefeiert, weil Den Ham zwei Tage zuvor befreit worden war. Und dennoch war es eine merkwürdige Situation: „Wir wohnten in einem etwas nördlicher gelegenen Gebiet nahe ‚De Groene Jager‘, faktisch im Niemandsland. Die Deutschen waren weg, aber die Kanadier waren noch nicht da.“„Onkel“ Gait Bartels und Johan gingen montags „wie üblich“ an die Arbeit auf dem Land. Der Bauernhof stand an einer dreiarmigen Weggabelung. Plötzlich sahen sie eine große Gruppe von Deutschen auf dem Fahrrad herannahen. Sie waren schwer bewaffnet. Es war ungefähr 11.00 Uhr morgens. Dann ertönte das Rasseln von Panzern, die den Sandweg hochfuhren. Gleich darauf brach ein heftiger Kampf zwischen den deutschen Soldaten und den kanadischen Manitoba Dragoons aus. „Tante“ Wilhelmina Bartels-Pastink, die Frau von Gait Bartels, lag versteckt in einer Kartoffelmiete. Als sie das ängstliche Vieh befreien wollte, wurde sie von einer Salve in Kopf und Rücken getroffen und starb noch vor Ort. Nicht lange danach ergaben sich die Deutschen. Wilhelmina Bartels-Pastink wurde am Freitag, den 13. April 1945 auf dem Friedhof in Daarle begraben – in dem Ort, in dem sie 55 Jahre zuvor geboren worden war. De oorlogsevacué Johan Schot (1930) was een Haags ‘bleekneusje’ dat via de kerk enkele zomervakanties op de boerderij van de familie Bartels op de Slenke in Den Ham had doorgebracht. Hij verbleef er het gehele laatste oorlogsjaar en noteerde de dramatische gebeurtenissen van maandag 9 april 1945. Zondag 8 april was een gedenkwaardige dag; overal was het feest omdat Den Ham twee dagen eerder was bevrijd. Toch was het een vreemde situatie: ‘We woonden in het iets noordelijker gelegen gebied rond ‘De Groene Jager’, feitelijk in niemandsland. De Duitsers waren weg, maar de Canadezen waren er nog niet.’‘Oom’ Gait Bartels en Johan gingen op maandag ‘gewoon’ aan het werk op het land. De boerderij stond op een driesprong. Ineens zagen zij een grote optocht van Duitsers aankomen op de fiets. Ze waren zwaar bewapend. Het was ongeveer 11.00 uur ’s ochtends. Plotseling was er het geratel van tanks die de zandweg in kwamen rijden. Direct daarna brak er een hevig gevecht los tussen Duitse soldaten en de Canadese Manitoba Dragoons. ‘Tante’, Wilhelmina Bartels-Pastink, de vrouw van Gait Bartels zat verscholen in een aardappelkuil. Toen ze het angstige vee wilde bevrijden werd ze door een salvo geraakt in hoofd en rug en overleed ter plekke. Niet lang daarna gaven de Duitsers zich over. Wilhelmina Bartels-Pastink werd op vrijdag 13 april 1945 begraven op de begraafplaats in Daarle, de plaats waar ze 55 jaar eerder werd geboren.

 Der tragische Tod der Gastmutter De tragische dood van 'tante'

In 1944, he was 23 when his regiment advanced from Schore to Kloetinge on the morning of 29 October. Other regiments in the area are the Black Watch (Royal Highland Regiment of Canada) and the Rileys (Royal Hamilton Light Infantry). Regularly, Dicaire's group has to stop when retreating German troops use their artillery to slow down the Canadians' advance. Near Kloetinge, this happens again.Around 9.30am there is light gunfire on Kloetinge from the direction of Waanskinderen, a hamlet east of the village. A little later, the first Canadians venture into the village. They are received with enemy gunfire from Ter Vaten. The Germans then fled via the Noordeinde. Another group of Germans of about 25 men now emerge with a white flag in Ter Vaten and surrender. After several hours of silence, heavy German artillery starts firing towards the village.At Bredeweg another large group of Germans turned out to be holding, firing at the advancing Canadians who were moving from Ter Vaten to Mannee.Canadian artillery near Kapelle returned fire. Jean-Maurice failed to take cover in time and was hit in the back by a projectile near the Tervatenseweg and Daniëlsweg roads. He was seriously injured. He died in an emergency hospital. Residents of Kloetinge took his memory to heart, burying him in a place of honour in the cemetery where Jean-Maurice Dicaire still rests today.

385_kloetinge_2_.jpg

Jean-Maurice Dicaire zijn oorspronkelijke graf. Deze foto is in 1947 genomen door zijn oudere zus, Alice. 

Jean-Maurice voor het huis van zijn zus in Montreal (winter 1939 – 1940).

Het graf van Jean-Maurice Dicaire op de begraafplaats in Kloetinge. De grafsteen is tevens vervaardigd als monument wat herinnert aan de negen burgers die door oorlogshandelingen zijn omgekomen in Kloetinge. 

Canadian liberator died in Kloetinge

In 1944 is hij 23 jaar&nbsp;als zijn regiment ’s morgens op 29 oktober vanuit Schore tot aan Kloetinge optrekt. Andere regimenten in de buurt zijn de Black Watch (Royal Highland Regiment of Canada) en de Rileys (Royal Hamilton Light Infantry). Regelmatig moet de groep van Dicaire halt houden als terugtrekkende Duitse troepen hun geschut gebruiken om de opmars van de Canadezen te vertragen. In de buurt van Kloetinge gebeurt dit opnieuw.Rond half 10 ’s ochtends is er licht geweervuur op Kloetinge vanuit de richting van Waanskinderen, een gehucht oostelijk van het dorp. Even later wagen de eerste Canadezen zich in het dorp. Ze worden ontvangen met vijandelijk geweervuur vanuit Ter Vaten. De Duitsers vluchten vervolgens weg via het Noordeinde. Een andere groep Duitsers van ca. 25 man komt nu met een witte vlag in Ter Vaten tevoorschijn en geeft zich over. Na enkele uren van stilte begint zwaar Duits geschut naar het dorp te vuren.Aan de Bredeweg blijkt zich nog een grote groep Duitsers op te houden, die de oprukkende Canadezen, die van Ter Vaten naar Mannee trekken, onder vuur neemt. Canadees geschut bij Kapelle beantwoordt dit vuur. Jean-Maurice slaagt er niet in op tijd dekking te zoeken en wordt ter hoogte van de Tervatenseweg en Daniëlsweg in zijn rug geraakt door een projectiel. Via een ladder die gebruikt werd tijdens de oogst, werd hij zwaar gewond afgevoerd.In een noodhospitaal overlijdt hij. Inwoners van Kloetinge nemen zijn nagedachtenis ter harte, en begraven hem op een ereplaats op de begraafplaats. Daar rust Jean-Maurice Dicaire nog steeds.

 Canadese bevrijder komt om het leven in Kloetinge

Until February 22, 1944, Nijmegen was known as the 'City of the towers'. On that date, the city centre was almost totally destroyed by American bomber aircraft mistakenly dropping their bombs above the city centre. The actual target was the nearby train station. Old photographs show the former glory of the houses in this, the oldest Dutch city. On that day, Old Nijmegen was largely reduced to rubble.Hundreds of bodies were recovered from the ruins. In February 26 1944, thousands joined a funeral procession to the churchyard on the Graafseweg, paying their last respects to relatives, neighbours, friends and fellow-citizens. The dead were laid to rest there in mass graves, which remain to this day. In the Raadhuishof (town hall court) in Nijmegen, a monument has been erected in memory of the 763 nijmegen residents who died: 'De Schommel' (the swing). The dead included 24 children and eight nuns from an infant school which formerly stood on the site of the monument.The audio clip still speaks of a mistake bombing. For years, it was thought that the US pilots thought they were flying over German Kleve. However, recent research showed that the Nijmegen train station was the actual target. &nbsp;<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/JoWT7dcLvss" start="0"></iframe></div>

nijmegen_28_september_1944.jpg

pauwelstraat_bron_regionaal_archiefverkleind.jpg

The American bombing

Nimwegen wurde bis zum 22. Februar 1944 auch 'die Stadt mit den Türmen' genannt. An diesem Tag wurde die Innenstadt so gut wie völlig zerstört, nachdem Amerikaner ihre Bomben über Nimwegen abgeworfen hatten. Das eigentliches Ziel war der nahe gelegene Bahnhof. Nimwegen veränderte sich an diesem Tag in einen großen Trümmerhaufen.Unter den Trümmern wurden viele Opfer gefunden aber auch begraben. Am 26. Februar 1944 zogen tausende Menschen in einem großen Trauermarsch zum Friedhof am Graafseweg um ihren umgekommenen Familienmitgliedern, Nachbarn, Freunden und Mitbürgern die letzte Ehre zu erweisen. Dort wurden die Toten in Massengräbern beigesetzt, die noch bis zum heutigen Tag bestehen. Während dieser Unglücksbombardierung kamen nahezu 800 Menschen ums Leben.Auf dem Hof des Nimweger Rathauses steht das Denkmal 'die Schaukel', das zum Gedenken an die 763 umgekommenen Einwohner Nimwegens errichtet wurde. Unter ihnen befanden sich 24 Kinder und acht Nonnen einer Vorschule, die dort stand, wo sich jetzt das Denkmal befindet.In der Tonspur ist immer noch von einer Fehlbombardierung die Rede. Jahrelang dachte man, dass die US-Piloten dachten, sie würden das deutsche Kleve überfliegen. Neuere Untersuchungen ergaben jedoch, dass der Bahnhof von Nimwegen das eigentliche Ziel war. <div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/JoWT7dcLvss" start="0"></iframe></div> Nijmegen werd tot 22 februari 1944 ook wel 'de stad met de torens' genoemd. Op deze datum werd de binnenstad vrijwel totaal verwoest nadat Amerikanen hun bommen boven Nijmegen hadden afgeworpen. Het eigenlijke doel was het nabije treinstation. Op oude foto's is de vroegere pracht van de huizen in de oudste stad van Nederland nog zichtbaar. Nijmegen veranderde die dag in één grote puinhoop.Onder het puin werden veel slachtoffers gevonden en begraven. Op 26 februari 1944 trokken duizenden mensen in een rouwstoet naar het kerkhof aan de Graafseweg om de laatste eer te bewijzen aan hun omgekomen familieleden, buren, vrienden en medeburgers. Daar werden de doden in massagraven bijgezet, deze liggen er tot op de dag van vandaag nog steeds. Op het Raadhuishof in Nijmegen is het monument 'De Schommel' opgericht ter nagedachtenis aan de 763 inwoners van Nijmegen die zijn omgekomen. Onder hen waren 24 kinderen en acht nonnen van een kleuterschool, die op de plaats van het monument stond. In het audiofragment wordt nog gesproken van een vergissingsbombardement. Jarenlang werd gedacht dat de Amerikaanse piloten dachten boven het Duitse Kleve te vliegen. Recent onderzoek toonde echter aan dat het Nijmeegse treinstation het eigenlijke doel was. <div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/JoWT7dcLvss" start="0"></iframe></div>

 Die amerikanische Bombardierung Het Amerikaanse bombardement

On September 17 1944, the Americans captured Mook; three days later the Germans counter-attacked, and succeeded in retaking the village in the afternoon. That same evening, Mook changed hands again, recaptured with the support of the British XXX Corps.Outside the Catholic Church in Mook, Eric Holmes, of the 1st Battallion of the Suffolk Regiment, is buried. Records of the location of Private Holmes' grave were lost. With the help of someone from Beek, the family spent more than 40 years searching for his last resting place. It was at last found, on the south side of the church. Private Holmes is still buried there.

The Vanished Grave

Am 17. September 1944 besetzten die Amerikaner Mook. Drei Tage später griffen die Deutschen das Dorf an. Es gelang ihnen das Dorf gegen Mittag zu erobern. Am selben Abend wurde Mook, mit Unterstützung der Englischen XXX Einheit, von den Deutschen zurückerobert.Das Grab des Soldaten Eric Holmes, vom 1. Batallion des Suffolk Regiments liegt bei der katholischen Kirche in Mook. Wo genau sich Holmes Grab befand geriet allerdings in Vergessenheit. Über 40 Jahre suchte seine Familie, mit Hilfe eines Beeker Anwohners nach seinem Grab. An der Südseite der Kirche wurde es gefunden. Soldat Holmes ruht dort noch immer in Frieden. Op 17 september 1944 namen de Amerikanen Mook in, drie dagen later vielen de Duitsers het dorp aan en slaagden erin Mook 's middags weer in te nemen. Diezelfde avond kon Mook met ondersteuning van het Britse XXX Corps op de Duitsers worden heroverd.Bij de katholieke kerk in Mook ligt het graf van Eric Holmes van het 1ste bataljon van het Suffolk Regiment. De locatie van het gravn van Holmes raakte echter in vergetelheid. Meer dan veertig jaar lang zocht de familie, met behulp van iemand uit Beek, naar het graf. Aan de zuidzijde van de kerk werd het graf gevonden.Deze luisterplek is onderdeel van een fietsroute langs plekken die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog.&nbsp;Klik hier voor de fietsroute Bevrijdingsroute 1944-1945 (36 km)&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="https://www.liefdevoorlimburg.nl/fietsen/bevrijdingsroute-19441945">https://www.liefdevoorlimburg.nl/fietsen/bevrijdingsroute-19441945</a>Klik hier voor een korte video over de Bevrijdingsroute 1944-1945&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="http://youtu.be/EGXxkusKnsY">http://youtu.be/EGXxkuKnsY</a>

 Das verschwundene Grab Het verdwenen graf

War reporting is of all ages, and goes back even to the highly detailed descriptions of Roman battles. The first Gulf War was brought into our homes thanks to Peter Arnett and CNN News. During the Second World War the British and Americans had their war reporters with them, who recorded their accounts in writing or with the camera.The Allies finally captured the small town of Gennep early in 1945. The capture of Gennep was essential to open the way for the advance towards Goch and the heart of Germany. The attack on Gennep would be the start of what later became known as the Rhineland Offensive.The Rhineland Offensive would in the end make possible the total liberation of Limburg, Gelderland, the Lower Rhine area, and then finally the whole of Western Europe.Unimaginable numbers and quanities of personnel, vehicles, munitions, fuel and supplies were transported to the area. The border region became the key to the end of the Second World War. Never before had an offensive of such magnitude been launched from Dutch territory.<iframe class="ql-video" frameborder="0" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/xMApaEbS10U?showinfo=0"></iframe>

kleine_vector_highlanderbridge.jpg

luisterplek_7_1._vrijheidsplein_liberation_route.jpg

The Capture of Gennep

Kriegsberichterstattung hat es immer gegeben und sie reicht bis zu den römischen Feldzügen, die minuziös festgehalten wurden. Peter Arnett und dem Sender CNN ist es zu verdanken, dass der erste Golfkrieg in unsere Wohnzimmer übertragen wurde.&nbsp;Die Engländer und Amerikaner brachten ihre Kriegsberichterstatter während des zweiten Weltkrieges mit. Ihre Berichte wurden auf der empfindlichen Platte verewigt.Erst Anfang 1945 eroberten die Alliierten das Städtchen Gennep.&nbsp;Gennep einzunehmen war von entscheidender Wichtigkeit um über Goch zum Herzen des Deutschen Reiches vorstoßen zu können. Gennep sollte den Anfang der Offensive bilden, die später die Rheinlandoffensive heißen sollte.Die Rheinlandoffensive sollte letztendlich den Weg für die völlige Befreiung von Limburg, Gelderland, dem gesamten Niederrhein und anschließend sogar ganz West-Europas ebnen.Unvorstellbar viele Einheiten, Fahrzeuge, Mengen an Munition, Brennstoff und Nahrung wurden in das Gebiet gebracht. Das Grenzgebiet wurde zum Mittelpunkt und auch zum Dreh- und Angelpunkt am Ende des 2. Weltkriegs. Von niederländischem Boden aus wurde nie zuvor eine Offensive von derartigem Umfang eingesetzt.&nbsp;<iframe class="ql-video" frameborder="0" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/bS9kj-QKpzg?showinfo=0"></iframe> Oorlogsverslaggeving is van alle tijden en gaat terug tot de Romeinse veldslagen die minutieus beschreven werden. De eerste Golfoorlog werd dankzij Peter Arnett en CNN in onze huiskamers gebracht. De Britten en de Amerikanen hadden tijdens de Tweede Wereldoorlog hun oorlogsverslaggevers bij zich die hun relaas opschreven of vastlegden op de gevoelige plaat.Pas begin 1945 veroverden geallieerden het stadje Gennep. De inname van Gennep was toen essentieel geworden om richting Goch naar het hart van het Duitse Rijk door te kunnen stoten. Gennep zou het begin vormen van wat later het Rijnlandoffensief zou gaan heten.Het Rijnlandoffensief zou uiteindelijk de weg&nbsp;banen voor de totale bevrijding van Limburg, Gelderland, het gebied van de Niederrhein en vervolgens zelfs heel West-Europa. Onvoorstelbare hoeveelheden manschappen, voertuigen, munitie, brandstof en voedsel werden in het gebied gebracht. Het grensgebied werd spil- en draaipunt aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Nooit eerder werd vanaf Nederlands grondgebied een offensief ingezet van een dergelijke omvang.Bezoekerscentrum Martinustoren in Gennep is het begin- en eindpunt van de ‘Martinustoren Bevrijdingsroutes’. Acht fiets- en wandelroutes maken het einde van WO II in de regio beleefbaar. Ze vormen een netwerk van knooppuntenroutes met de Martinustoren als middelpunt. <a href="https://www.martinustoren.nl/nl/liberation-route" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Klik hier voor meer informatie.</a> <iframe class="ql-video" frameborder="0" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/oyF0BPhdq-Q?showinfo=0"></iframe>

 Die Eroberung Genneps Verovering van Gennep

On the 28th of October 1944, Allied artillery bombarded the main road intersections in the Ginneken. They did it to impede the Germans from building their defences. Then on the night of the 28th of October, Polish troops from the 1st Polish Armoured Division went on the offensive.
There were several battles in the Ginneken. At the crossroads of the Raadhuisstraat-Bavelselaan, a Polish unit drove into an ambush. German troops including a mobile tracked gun, a Sturmgeschütz, fired on them.
The Poles had to retreat. There then followed an artillery bombardment by the British, Canadians and Poles. This also resulted in many civilian casualties. Another Polish unit liberated the Ginneken the next day.&#13;
&#13;
 &#13;

Night Attack on the Ginneken

Am 28. Oktober 1944 beschoss die Artillerie der Alliierten die wichtigsten Kreuzungen im Ginneken. Man wollte die deutschen Truppen daran hindern ihre Verteidigung zu errichten. Anschließend gingen die Polen der 1. polnischen Panzerdivision in der Nacht vom 28. Oktober zum Angriff über.
Im Ginniken entstanden mehrere Kämpfe. Auf der Kreuzung Raadhuisstraat-Bavelselaan fuhr eine polnische Einheit in einen Hinterhalt. Die deutschen Soldaten beschossen sie unter anderem mit einer mechanisierten Kanone auf Raupenrädern, einem sogenannten Sturmgeschütz.
Die Polen mussten sich zurückziehen. Daraufhin folgte ein gemeinsamer Artillerie-Bombenangriff von den Engländern, Kanadiern, und Polen. Auch dieser Angriff forderte viele Zivilopfer. Das Ginneken wurde am nächsten Tag von einer anderen polnischen Einheit befreit.&#13;
&#13;
 &#13; Op 28 oktober 1944 beschoot de artillerie van de geallieerden de belangrijkste kruispunten in het Ginneken. Men deed dat om de Duitse troepen te hinderen bij het opbouwen van hun verdediging. Vervolgens gingen in de nacht van 28 oktober de Polen van de 1e Poolse Pantserdivisie in de aanval.
Er ontstonden verschillende gevechten in het Ginneken. Op het kruispunt Raadhuisstraat-Bavelselaan reed een Poolse eenheid in een hinderlaag. Duitse militairen namen hen onder andere met een gemechaniseerd kanon op rupsbanden, een zogenaamd Sturmgeschütz, onder vuur.
De Polen moesten zich terugtrekken. Er volgde een artillerie-bombardement door de Engelsen, Canadezen en Polen. Daarbij vielen ook veel burgerslachtoffers. Een andere Poolse eenheid bevrijdde de volgende dag het Ginneken.
Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a href="http://webshop.visitbrabant.com" target="_blank">webshop.visitbrabant.com</a>
<img width="500" height="263" src="/media/2860721/kaartenwaaier_panorama_500x263.jpg" alt="Kaartenwaaier _panorama"/>&#13;
&#13;
 &#13;

 Nachtangriff auf das Ginneken Nachtaanval op 't Ginneken

On September 5 and 6, the Germans had already evacuated the 'Konzentrationslager Herzogenbusch' in the Vught. This is the only SS camp outside Nazi Germany, where between January 1943 and September 1944, over 31,000 people were detained, including 12,000 Jews, political prisoners, resistance fighters, Jehovah's Witnesses, hostages, criminals and so-called 'a-socials', vagrants and black marketeers. In the months prior to the evacuation, the SS executed 329 prisoners.Despite persistent rumours the Allies are coming, there will be more than a month of shelling, anxious nights in shelters and fierce battles before Vught is finally liberated on October 26, 1944.

Air Armada above Vught

On September 5 and 6, the Germans had already evacuated the 'Konzentrationslager Herzogenbusch' in the Vught. This is the only SS camp outside Nazi Germany, where between January 1943 and September 1944, over 31,000 people were detained, including 12,000 Jews, political prisoners, resistance fighters, Jehovah's Witnesses, hostages, criminals and so-called 'a-socials', vagrants and black marketeers. In the months prior to the evacuation, the SS executed 329 prisoners.Despite persistent rumours the Allies are coming, there will be more than a month of shelling, anxious nights in shelters and fierce battles before Vught is finally liberated on October 26, 1944.Tourist information Helvoirtse weg. In the church car park (before the junction with Taalstraat). GPS code: 51° 39' 39.6"N 5° 17' 54.5994"E Der deutsche Besatzer hatte das “Konzentrationslager Herzogenbusch”, dass in der Gemeinde Vught lag, bereits am 5. und 6. September enträumt. In diesem SS Lager, das einzige außerhalb Deutschlands, befanden sich in der Zeit vom Januar 1943 bis September 1944 über 31.000 Menschen in Haft. Unter ihnen waren 12.000 Juden, politische Häftlinge, Widerstandskämpfer, Zeugen Jehovas, Geiseln, Kriminelle, sogenannte ‘asoziale Elemente’, Landstreicher und Schwarzhändler. In den Monaten vor der Enträumung hatte die SS 329 Gefangene exekutiert.
Trotz ständiger Gerüchte über die Ankunft der Alliierten erleidet Vught noch über einen Monat Artilleriebeschuss, ängstliche Nächte in Schutzkellern und schwere Kämpfe, bevor die Stadt am 26. Oktober 1944 endlich befreit wird.&#13;
&#13;
 &#13;
 &#13;
 &#13;
 Touristische Informationen&#13;
 &#13;
 Helvoirtse weg, am Parkplatz der Kirche (fuer die Kreuzung mit der Taalstraat) GPS Kode: 51° 39' 39.6"N 5° 17' 54.5994"E&#13;
 &#13;
 &#13; Met het oprukken van de geallieerde troepen in noordelijke richting, verwachten de inwoners van Vught begin september 1944 elk moment hun bevrijders. Als op 17 september een onvoorstelbaar grote luchtvloot over Vught komt wordt die verwachting alleen maar groter. Ook de volgende dag passeert een indrukwekkende luchtarmada, kennelijk onderweg naar doelen die verderop liggen.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a href="http://webshop.visitbrabant.com" rel="noopener noreferrer" target="_blank">webshop.visitbrabant.com</a>Toeristische informatie Helvoirtse weg, op het parkeerterrein van de kerk (voor de kruising met de taalstraat) GPS code: 51° 39' 39.6"N 5° 17' 54.5994"E

 Air Armada above Vught Luftarmada über Vught Luchtarmada boven Vught

Operation Market Garden came to a standstill in September. During the winter of 1944/1945, the frontline had reached the Dutch-German border but was making little progress, with the fighting pushing it just a metre at a time. On the Allied side, the deployment of equipment and the dedication from the men were tremendously high. This required efficient organisation and support for the troops on the frontline from the air force. This need for air support was the reason why Allies constructed airfields in the liberated areas behind the frontline following the Normandy Landings on 6th June 1944.
These new airfields enabled the Allies to move troops more quickly, and gave them a place to station their fighter planes. At the end of December 1944, the Royal Engineers and Pioneer Corps were ordered to build B.89 here, in Mill: the 89th airfield to be constructed after D-Day.
When it became clear that there was going to be a large allied offensive in the area along the Dutch-German border in February 1945, the completion date for the airfield in Mill was brought forward. This gave the men only a matter of a few weeks to construct this enormous airfield, with the harsh winter weather to contend with as well. The beginning of February marked the start of these large allied offensives: their 8th February deadline?&#13;
&#13;
 &#13;

A race against the clock

Die Operation Market Garden ist im September ins Stocken geraten. Im Winter 1944/1945 verlief die Front durch die deutsch-niederländische Grenzregion und oftmals musste Meter um Meter erkämpft werden. Der Einsatz von Soldaten und Material aufseiten der Alliierten war ungeheuer hoch und musste möglichst effizient organisiert werden. Durch den Einsatz von Jagdbombern sollten die Truppen an der Front unterstützt werden.
Daher legten die Alliierten seit den Landungen in der Normandie am 6. Juni 1944 in den befreiten Gebieten so schnell wie möglich gleich hinter der Front Flugplätze an. Auf diese Weise konnten sie zügig Truppen verlegen und Kampfflugzeuge stationieren. Ende Dezember 1944 erhielten die Männer der Royal Engineers und des Pioneer Corps den Auftrag, hier in Mill den Flugplatz B.89 zu bauen: den 89. Flugplatz nach D-Day.
Als feststeht, dass im Februar 1945 eine große alliierte Offensive an der deutsch- niederländischen Grenze stattfinden soll, wird der Termin für die Fertigstellung des Flugplatzes vorverlegt. In nur wenigen Wochen müssen die Männer einen riesigen Flugplatz aus dem Boden stampfen, obwohl dies wegen der winterlichen Witterungsbedingungen fast unmöglich erscheint. Anfang Februar sollen die großen Offensiven, Operation Veritable und Operation Grenade, beginnen. Wird es den Männern gelingen, am 8. Februar fertig zu sein?&#13;
&#13;
 &#13; Operatie Market Garden is in september vastgelopen. De frontlinie kwam in de winter van 1944-1945 in het Nederlands-Duitse grensgebied te liggen en er moest vaak meter voor meter gestreden worden. De inzet van mankracht en materieel aan de kant van de Geallieerden was enorm hoog en dat moest allemaal zo efficiënt mogelijk georganiseerd worden. Troepen aan de frontlinie moesten worden ondersteund door militaire luchtsteun.De geallieerden leggen daarom al vanaf de landingen in Normandië op 6 juni 1944, zo snel mogelijk vliegvelden aan direct achter de frontlinie in bevrijd gebied. Dat stelde hen in staat om snel troepen te verplaatsen en om gevechtsvliegtuigen te stationeren. Eind december 1944 krijgen de mannen van de Royal Engineers en het Pioneer Corps hier in Mill opdracht voor de bouw van B.89, het 89ste vliegveld na D-Day.Wanneer duidelijk wordt dat er in februari 1945 een groot geallieerd offensief aan de Nederlands-Duitse grens zal plaatsvinden wordt de opleverdatum van het vliegveld naar voren verschoven. In slechts enkele weken moeten de mannen een enorm vliegveld uit de grond stampen. De winter speelt hen echter vreselijk parten. Begin februari zullen de grote offensieven, operatie Veritable en Operatie Grenade, van start gaan. Zal het hen lukken om 8 februari klaar te zijn?Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a href="http://webshop.visitbrabant.com" rel="noopener noreferrer" target="_blank">webshop.visitbrabant.com</a>

 ‘Ein Wettrennen gegen die Uhr!’ Een race tegen de klok

Dutch underground organisations covertly gathered information about the German defences. Huib Toebak and Eduard Janssens from Zwaluwe had drawn up an intelligence report about the defences at Moerdijk. Their intention was to hand over this report with a map to the first Allied officer they would encounter in Zwaluwe. Until then, the report was hidden behind a loose brick in the attic of the school.
On the 5th of November 1944, the Polish liberators from the 1st Polish Armoured Division approached the Goverde cafe. While many villagers hunkered in shelters awaiting the end of the fighting, Eduard Janssens set off and handed over the report to a Polish officer. The Poles thought there were no more German troops in Hooge Zwaluwe but Eduard Janssens discovered their positions and warned the Poles in advance. A fierce battle then raged for a half-day in the streets of Hooge Zwaluwe, before the village was liberated.&#13;
&#13;
 &#13;

The secret map

Der niederländische Widerstand sammelte heimlich Informationen über die deutschen Verteidigungswerke. Huib Toebak und Eduard Janssens, beide aus Zwaluwen, hatten einen Geheimdienstbericht erstellt der alle Verteidigungswerke bei Moerdijk erfasste. Dieser Bericht sollte gemeinsam mit der Karte an den ersten alliierten Offizier, dem sie in Zwaluwen begegnen würden, übergeben werden. Bis dahin lag der Bericht verborgen hinter einem losen Mauerstein auf dem Dachboden der Schule.
Am 5. November 1944 hatten sich die polnischen Befreier bis zum Café Goverde genähert. Während die meisten Dorfbewohner die Kriegsgewalt in den Schutzkellern abwarteten, machte sich Janssens auf den Weg und es gelang ihm den Bericht einem polnischen Offizier zu überreichen. Die Polen gingen davon aus, dass sich in Hooge Zwaluwe keine deutschen Soldaten befanden. Aber Janssens entdeckte deutsche Stellungen und warnte die Polen. Es folgte ein schwerer Kampf in den Straßen von Hoge Zwaluwe, der einen halben Tag dauern sollte, bevor das Dorf befreit werden konnte.&#13;
&#13;
 &#13; Nederlandse ondergrondse organisaties verzamelden in het geheim inlichtingen over de Duitse verdedigingswerken. De Zwaluwenaren Huib Toebak en Eduard Janssens hadden een inlichtingenrapport gemaakt over de verdedigingswerken bij Moerdijk. De bedoeling was om dit rapport met kaart te overhandigen aan de eerste de beste geallieerde officier die zij in Zwaluwe zouden tegenkomen. Tot die tijd lag het rapport verborgen achter een losse steen op de zolder van de school.Op 5 november 1944 waren de Poolse bevrijders van de 1e Poolse Pantserdivisie genaderd tot café Goverde. Terwijl veel dorpsgenoten in schuilkelders het oorlogsgeweld afwachtten, ging Janssens op pad en wist het rapport aan een Poolse officier te overhandigen. De Polen dachten dat er geen Duitse troepen meer in Hooge Zwaluwe zaten, maar Janssens ontdekte hun posities en waarschuwde de Polen. Daarna woedde er een halve dag lang een felle strijd in de straten van Hooge Zwaluwe, voordat het dorp werd bevrijd.Ga voor een route over de 1e Poolse Pantserdivisie in Hooge Zwaluwe naar de <a href="http://www.willemsnickerieme.nl" rel="noopener noreferrer" target="_blank">website </a>van Heemkundekring Willem Snickerieme.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a href="http://webshop.visitbrabant.com" rel="noopener noreferrer" target="_blank">webshop.visitbrabant.com</a>

 Die geheime Karte De geheime kaart

On the 13th of October 1944, British soldiers of the King's Own Yorkshire Light Infantry Regiment walked into a German ambush near this intersection, still known as 'De Vijfsprong'. Three British soldiers were killed in the battle that ensued.
Shortly after, the RAF attempted to bomb the German troops, but also hit the farm ‘Ellenhoeve’. The farm was destroyed, but the Peeters family, who were hunkered in the shelter, were by a miracle unharmed.
A few days later, a 12-year-old boy from the neighbourhood, Neel Oonincx, was walking in the area and discovered the dead British soldiers.&#13;
&#13;
 &#13;

Hunter’s shoes

Am 13. Oktober 1944 gerieten englische Soldaten des King's Own Yorkshire Light Infanterieregiments in der Nähe dieser Kreuzung, eine Weggabelung, die noch immer ‘de vijfsprong’ genannt wird, in einen Hinterhalt. Im Kampf, der darauf folgte, ließen drei englische Soldaten ihr Leben.
Die englische Luftwaffe reagierte daraufhin mit einem Bombenangriff auf die deutschen Truppen, trafen dabei aber den Bauernhof ‘Ellenhoeve’. Der Bauerhof wurde völlig zerstört. Familie Peeters, die im Schutzkeller ausharrte, blieb wie durch ein Wunder verschont.
Neel Oonincx, ein 12 jähriger Junge aus der Nachbarschaft, kam ein paar Tage später zur Weggabelung und entdeckte die drei umgekommenen englischen Soldaten.&#13;
&#13;
 &#13; Op 13 oktober 1944 liepen Engelse soldaten van het King's Own Yorkshire Light Infantry Regiment in de buurt van dit kruispunt, nog altijd bekend als 'de vijfsprong', in een Duitse hinderlaag. Drie Engelse soldaten sneuvelden in het gevecht dat daarop volgde.De Engelse luchtmacht deed daarop een poging om de Duitse troepen te bombarderen, maar raakte daarbij boerderij de "Ellen"-hoeve. De boerderij werd verwoest, maar het gezin Peeters dat in de schuilkelder zat, bleef als bij een wonder ongedeerd.Een 12-jarige jongen uit de buurt, Neel Oonincx, maakte een paar dagen later een wandeling en ontdekte de gesneuvelde Engelse soldaten.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a href="http://webshop.visitbrabant.com" rel="noopener noreferrer" target="_blank">webshop.visitbrabant.com</a>Toeristische informatie Op deze locatie kunt u historische verhalen ontdekken in het spel van de bevrijding! Ontdek spelenderwijs het verhaal van de bevrijding van West-Brabant. Beleef samen een route vol historische ontdekkingen en verrassende spelletjes. Tover je smartphone om als kijker naar het verleden en ervaar de historie midden het Brabantse landschap!U kunt het spel downloaden voor uw i-Phone in de App Store:<a href="https://itunes.apple.com/us/app/het-spel-van-de-bevrijding/id976249597?mt=8" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://itunes.apple.com/us/app/het-spel-van-de-bevrijding/id976249597?mt=8</a>

 Die Schuhe von Hunter De schoenen van Hunter

During the war, due to its location near the Gilze-Rijen airfield, bombs often hit the village of Gilze. British and American aircraft very regularly attempted to damage the airfield, but the bombs also fell on Gilze. The list of bombardments is long. And so on the 10th of February 1944, the centre of Gilze was hit hard. On the 5th of July 1944, there were 21 civilian casualties as a result of an American bombardment.
When the 1st Polish Armoured Division finally approached Gilze, the retreating German troops blew up the water tower, the town hall, the windmills and the church. Gilze was hard hit during the war. As a 14-year-old, Gerrit Jacobs experienced it from very close quarters. On The 27th of October, the Poles liberated Gilze.&#13;
&#13;
 &#13;

But this airfield brought disasters…

Durch seine Lage ganz in der Nähe des Flugplatzes Gilze Rijen litt das Dorf Gilze während des Krieges oft unter Bombardements. Englische und amerikanische Flugzeuge versuchten ziemlich regelmäßig den Flugplatz unbrauchbar zu machen. Die Bomben vielen allerdings auf Gilze. Die Liste der Bombenangriffe ist lang. Das Zentrum von Gilze wurde beispielsweise am 10. Februar 1944 schwer getroffen. Dem amerikanischen Bombardement am 5. Juli 1944 vielen 21 Zivilpersonen zum Opfer.
Als sich die 1. Polnische Panzerdivision endlich dem Dorf Gilze näherte, sprengten die deutschen Soldaten während des Rückzugs auch noch den Wasserturm, das Rathaus, die Mühlen und die Kirche. Gilze hatte sehr schwer unter der Kriegsgewalt zu leiden. Gerrit Jacobs hat es als Vierzehnjähriger aus unmittelbarer Nähe miterlebt. Am 27. Oktober 1944 wurde Gilze von den Polen befreit.
 &#13;
&#13;
 &#13; Het dorp Gilze werd door de ligging vlakbij vliegveld Gilze-Rijen tijdens de oorlog vaak getroffen door bombardementen. Engelse en Amerikaanse &nbsp;vliegtuigen probeerden zeer regelmatig het vliegveld schade toe te brengen, maar de bommen vielen ook op Gilze. De lijst van bombardementen is lang. Zo werd het centrum van Gilze op 10 februari 1944 zwaar getroffen. Bij het Amerikaanse bombardement van 5 juli 1944 vielen er 21 burgerslachtoffers.Toen de 1e Poolse Pantserdivisie Gilze eindelijk naderde, bliezen de terugtrekkende Duitse soldaten ook nog eens de watertoren, het raadhuis, de molens en de kerk op. Gilze heeft het in de oorlog zwaar te verduren gehad. Gerrit Jacobs heeft het als 14-jarige van zeer dichtbij meegemaakt. Op 27 oktober werd Gilze bevrijd door de Polen.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="http://webshop.visitbrabant.com">webshop.visitbrabant.com</a>

 'Aber dieser Flugplatz brachte Unglück …' 'Maar dit vliegveld bracht ons rampen…'

Hundreds of gliders and thousands of parachutists landed in the area around Groesbeek and Berg en Dal. They had been given the important task of capturing the bridges in Nijmegen. When fierce fighting broke out on 17th September 1944 in Berg en Dal, the refugees were still hiding in the cellar at Hotel Erica, along with the hotel´s owner, Mr Van Vliet, and his family.In 2013, Ms Van Vliet tells the story of what happened to her in 1944: "The people in the hotel´s cellar could hear the fighting coming and going in waves outside, and they were terrified. Machine-gun fire, mortars and grenades were going off all at once. It was pandemonium. Then all of a sudden, the door flew open and eight heavily-armed soldiers stormed into the cellar in strange green uniforms. Nobody recognised the soldiers´ uniforms, but they knew they were not German. Who could they be? The soldiers didn´t say a word. They just looked around the half-lit cellar in search of Germans, and when they didn´t find any, they dissappeared just as suddenly as they had arrived. Everybody was frightened, and wondered if this meant liberation or not… ”“A little while later, the door flew open again. First a gun barrel appeared from around the corner, followed by grey figures. We all knew who they were. They were German soldiers. Silent and tense; they looked around expecting to find Americans. It felt like a bizarre game of hide and seek. When the door flew open a third time and even more soldiers stormed in, we could see that they were the same American soldiers as a few hours earlier. But now there were only five of them... ”It has been almost 80 years since these events took place, and they still remain firmly etched on Ms Van Vliet´s memory. She may have her own perspective compared to the historical reports, but that will never detract from her remarkable memories.<iframe src="https://www.youtube.com/embed/SB-UpjtgkHw?showinfo=0" frameborder="0"></iframe> Audio spot thanks to a promise to grandmotherHis grandfather was a member of the resistance, was betrayed, arrested, survived various camps, was released, but died on the way home. Marcel Hoogenboom promised his grandmother to keep the stories from the Second World War alive. This is why there is an audio spot at hotel Erica in Berg en Dal.&nbsp;Marcel Hoogenboom was the hotel manager of Erica, one of the three Fletcher hotels in the Nijmegen region. He grew up in the province of Zeeland and played between the German remnants of the occupation period in the dunes when he was a child. His grandparents on the mother's side lived in Delft during the war: “They heard the stomping of the SS boots on the cobblestones. My grandfather was a horse butcher. Partly thanks to this, they survived the Dutch famine of 1944. As a child, my mother kept herself warm by the fire of the stoked horses’ hooves.”His grandfather on the father's side, Leendert Hoogenboom, was a member of the Van Beest resistance group in Middelburg. In August 1942, he was betrayed by a neighbour who was a member of the Dutch Nazi party NSB. He was arrested and taken to Germany via the prison in Scheveningen, also known as the Oranjehotel, and Camp Amersfoort. “The last time my grandmother saw him was in Scheveningen. Saw him, because she was not allowed to talk to him.” His grandmother would not see her husband back alive. Early April 1945, Leen Hoogenboom was released. On the way home, he died in a hospital in Speyer (Germany) on 21 April. His remains were returned in a lead coffin, a few weeks before the liberation, and reburied in Middelburg in 1950.&nbsp;“For a very long time, my grandmother didn't want to talk in detail about the war and about my grandfather's role in the resistance movement. I don't think this was a major role, because if it was, they would have executed him right away. However, at the end of her life, she began to talk about that time, in bits and pieces. To me, her youngest grandson of the Hoogenbooms. Probably because I kept asking her about it.”“Then she asked me, an adolescent and a child of a new generation, to keep telling the stories from the war. Not only those of my grandfather, but of everyone who has experienced those days. And not only the sad stories, but also the beautiful ones. I promised her that I would do my best. Two years later, on New Year's Eve 2010, she died.”After his secondary school, Marcel Hoogenboom ended up in the hospitality business. From 2007 to 2023 he had been the manager of Hotel Erica. “It turned out that this hotel had also played a part in the Second World War. There is no such thing as coincidence.”&nbsp;Thanks to his efforts, on 8 June 2013 an audio spot of the Liberation Route was unveiled underneath the linden tree in front of the hotel, which tells the story of Erica in September 1944. “Then, before a full house, I first spoke about the promise to my grandmother. My father, seated proudly in the first row, was visibly touched.”&nbsp;

Former hotelmanager Hoogenboom at the Sunset March

img_4476.jpeg

Hotel Erica

Hunderte Lastensegler und tausende Fallschirmjäger landeten in der Gegend um Groesbeek und Berg en Dal. Sie hatten den Auftrag erhalten, die Brücken bei Nimwegen zu erobern. Zusammen mit der Familie des Hoteliers van Vliet versteckten sich die Flüchtlinge im Keller des Hotels Erica, als der Kampf am 17. September 1944 mit aller Gewalt ausbrach.Im Jahre 2013 erzählt Julia van Vliet von dem, was sie 1944 erlebte: „Die ängstliche Gruppe im Hotelkeller hörte, wie der Kampf draußen hin und her wogte. Maschinengewehrfeuer, Mörser und Granaten vermischten sich zu einem höllischen Lärm. Mit einem Mal flog die Tür auf und acht schwer bewaffnete Soldaten in merkwürdigen grünen Uniformen stürmten herein. Die Gruppe erkannte die Soldaten nicht als Deutsche, aber wer waren sie dann? Die Soldaten sprachen kein Wort, sondern sahen sich im Halbdunkel prüfend um: auf der Suche nach Deutschen. Als sie diese nicht antrafen, verschwanden sie so plötzlich, wie sie gekommen waren. Ängstlich fragten sich die Zivilisten, ob sie nun befreit waren oder nicht …“„Eine Weile später flog die Tür erneut auf. Ein Lauf erschien um die Ecke, gefolgt von grauen Gestalten. Diese Uniformen kannte die Gruppe sehr gut. Es waren deutsche Soldaten, die schweigend und angespannt auf der Suche waren nach … Amerikanern. Das Ganze erinnerte allmählich an ein Versteckspiel. Als die Tür zum dritten Mal aufgestoßen wurde und erneut Soldaten hineinstürmten, waren es dieselben amerikanischen Soldaten, die ein paar Stunden vorher schon einmal da gewesen waren. Aber jetzt waren sie nur noch zu fünft ...“Obwohl das fast 80 Jahre her ist, haben sich die Ereignisse Frau van Vliet ins Gedächtnis eingebrannt. Ihre Version stimmt zwar nicht zu hundert Prozent mit der historischen Berichterstattung überein, aber das schmälert ihre beeindruckende Erinnerung nicht.Hörstelle dank Versprechen an OmaSein Großvater war im Widerstand, wurde verraten, verhaftet, überlebte verschiedene Lager, wurde entlassen und verstarb auf dem Heimweg. Marcel Hoogenboom hat seiner Oma versprochen, die Geschichten aus dem Zweiten Weltkrieg am Leben zu erhalten. Deshalb gibt es im Hotel Erica in Berg en Dal einen Informationsstein, der vom Zweiten Weltkrieg erzählt.&nbsp;&nbsp;Marcel Hoogenboom war Manager des Hotel Erica, einem der vier Fletcher-Hotels in der Region Nimwegen.&nbsp;Hoogenboom wuchs in Zeeland auf, spielte als Kind zwischen den deutschen Überbleibseln der Besatzungszeit in den Dünen. Seine Großeltern mütterlicherseits verbrachten den Krieg in Delft: „Sie hörten das Dröhnen der SS-Stiefel auf dem Kopfsteinpflaster. Mein Opa war Pferdemetzger. Das ist einer der Gründe, warum sie die Hungersnot im Winter 1944/45 überstanden. Als Kind hat sich meine Mutter am Feuer der brennenden Pferdehufen gewärmt.“Sein Großvater väterlicherseits, Leendert Hoogenboom, war Teil der Widerstandsgruppe Van Beest in Middelburg. Im August 1942 wurde er von einem NSB-Nachbarn verraten, verhaftet und über das Gefängnis in Scheveningen, das Oranjehotel und das Lager Amersfoort nach Deutschland gebracht. „Meine Oma hat ihn zuletzt in Scheveningen gesehen. Gesehen, weil sie nicht mit ihm reden durfte.“Seine Oma hat ihren Mann lebend nie wieder sehen. Anfang April 1945 wurde Leen Hoogenboom freigelassen. Auf dem Heimweg verstarb er am 21. April in einem Krankenhaus in Speyer, Deutschland. Seine sterblichen Überreste wurden wenige Wochen vor der Befreiung in einem Bleisarg zurückgebracht und 1950 in Middelburg umgebettet.&nbsp;„Meine Großmutter wollte lange nicht ausführlich über den Krieg und die Rolle meines Großvaters im Widerstand sprechen. Ich glaube nicht, dass er dort eine große Rolle spielte, sonst wäre er gleich erschossen worden. Am Ende ihres Lebens begann sie nach und nach mit mir über diese Zeit zu sprechen – ihrem jüngsten Enkel der Hoogenbooms. Wahrscheinlich, weil ich immer wieder nachgefragt habe.“„Dann bat sie mich, als jungen Erwachsenen und Kind einer neuen Generation, die Geschichten des Krieges weiterzuerzählen. Nicht nur die meines Großvaters, sondern die Geschichten aller, die diese Zeit miterlebt haben. Ich sollte nicht nur die traurigen Geschichten erzählen, sondern auch die schönen. Ich habe ihr versprochen, dass ich mein Bestes geben werde. Sie starb zwei Jahre später, an Silvester 2010.“Nach dem Abitur begann Marcel Hoogenboom in der Gastronomie zu arbeiten. Von 2007 bis 2023 leitete er das Hotel Erica. „Das hat auch im Zweiten Weltkrieg eine Rolle gespielt. Das ist natürlich kein Zufall."&nbsp;Aufgrund seiner Initiative wurde am 8. Juni 2013 unter der Linde vor dem Hotel ein Informationssein der Liberation Route enthüllt, der die Geschichte des Hotels Erica im September 1944 erzählt. „Damals habe ich vor vollem Hause zum ersten Mal von dem Versprechen an meine Oma erzählt. Mein stolzer Vater war in der ersten Reihe sichtlich gerührt.“&nbsp; Honderden zweefvliegtuigen en duizenden parachutisten landden in de streek rondom Groesbeek en Berg en Dal. Zij hadden de belangrijke opdracht meegekregen om de bruggen bij Nijmegen te veroveren. Samen met de familie van de eigenaar van Hotel Erica, de heer van Vliet, schuilden de vluchtelingen in de kelder van het hotel toen de strijd op 17 september 1944 in alle hevigheid losbarstte.In 2013 vertelt mevrouw van Vliet over wat ze in 1944 meemaakte: ”De angstige groep in de hotelkelder hoorde het gevecht buiten heen en weer golven. Mitrailleurvuur, mortieren en granaten vermengden zich tot een hels kabaal. Opeens vloog de deur open en stormden acht zwaar bewapende soldaten in vreemde, groene uniformen binnen. De groep herkende de soldaten niet als Duitsers, maar wie zouden het dan wel zijn? De soldaten spraken geen woord maar keken in het halfdonker speurend rond, op zoek naar Duitsers. Toen die niet werden aangetroffen, verdwenen ze even plotseling als ze gekomen waren. Angstig vroegen de burgers zich af of ze nu wel of niet bevrijd waren… ”“Een tijdje later vloog de deur weer open. Er verscheen een loop om de hoek, gevolgd door grijze gestalten. Deze uniformen kende de groep heel goed. Het waren Duitse soldaten die zwijgzaam en gespannen op zoek waren naar… Amerikanen. Het geheel begon te lijken op een spelletje verstoppertje. Toen voor de derde keer de deur open vloog en er wederom soldaten binnenstormden, bleken het dezelfde Amerikaanse soldaten van een paar uur eerder te zijn. Maar nu waren ze nog maar met z’n vijven... ”Hoewel het bijna 80 jaar geleden is, staan de gebeurtenissen bij mevrouw Van Vliet in het geheugen gegrift. Haar versie stemt weliswaar niet voor 100% overeen met de geschiedkundige verslaglegging, maar dat doet niets af aan haar indrukwekkende herinnering.Luisterplek dankzij belofte van de hotel manager aan zijn omaZijn opa zat in het verzet, werd verraden, opgepakt, overleefde diverse kampen, kwam vrij, maar overleed op weg naar huis. Marcel Hoogenboom beloofde zijn oma de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog levend te houden. Daarom ligt er een luistersteen bij hotel Erica in Berg en Dal.&nbsp;Marcel Hoogenboom was hotelmanager van Erica, één van de vier Fletcher-hotels in de regio Nijmegen.&nbsp;Hoogenboom groeide op in Zeeland, speelde als kind tussen de Duitse restanten van de bezettingstijd in de duinen. Zijn grootouders van moederskant brachten de oorlog door in Delft: “Ze hoorden het gedreun van de SS-laarzen op de kinderkopjes. Mijn opa was paardenslager. Mede daarom kwamen ze de Hongerwinter door. Mijn moeder heeft zich als kind warm gehouden bij het vuur van de opgestookte paardenhoeven.”Zijn opa van vaderskant, Leendert Hoogenboom, maakte deel uit van de verzetsgroep Van Beest in Middelburg. Hij werd in augustus 1942 verraden door een NSB-buurman, gearresteerd en via de gevangenis in Scheveningen, het Oranjehotel, en kamp Amersfoort naar Duitsland gebracht. “Mijn oma heeft hem in Scheveningen voor het laatst gezien. Gezien, want ze mocht niet met hem praten.”Zijn oma zou haar man niet meer levend terugzien. Begin april 1945 werd Leen Hoogenboom vrijgelaten. Op weg naar huis overleed hij op 21 april in een ziekenhuis in het Duitse Speyer. Zijn resten werden terugbezorgd in een loden kist, een paar weken voor de bevrijding, herbegraven in Middelburg in 1950.&nbsp;“Mijn oma heeft heel lang niet uitvoerig over de oorlog willen praten en de rol van mijn opa in het verzet. Ik denk dat het geen grote rol geweest is, anders hadden ze hem wel gelijk gefusilleerd. Aan het einde van haar leven begon ze toch over die tijd, mondjesmaat. Tegen mij, haar jongste kleinzoon van de Hoogenbooms. Waarschijnlijk omdat ik erover door bleef drammen.”“Toen heeft ze mij gevraagd, jongvolwassene en kind van een nieuwe generatie, de verhalen uit de oorlog te blijven vertellen. Niet alleen die van mijn opa, maar van iedereen die die tijd heeft meegemaakt. En niet alleen de beroerde verhalen, maar ook de mooie. Ik heb haar beloofd dat ik daarvoor mijn best zou doen. Twee jaar later overleed ze, op oudejaarsdag 2010.”Na zijn middelbare school belandde Marcel Hoogenboom in de horeca. Van 2007 tot 2023 was hij manager van Hotel Erica. “Dat bleek ook een rol gespeeld te hebben in de Tweede Wereldoorlog. Toeval bestaat niet.”&nbsp;Door zijn toedoen werd op 8 juni 2013 een luistersteen van de Liberation Route onthuld onder de lindeboom voor het hotel, die het verhaal vertelt van Erica in september 1944. “Toen heb ik, voor een volle zaal, voor het eerst verteld over de belofte aan mijn oma. Mijn vader vol trots op de eerste rij was duidelijk geëmotioneerd”&nbsp;

 Hotel Erica Hotel Erica

The allied attempts to conquer Arnhem seemed to be cursed. First there was the failure of Operation Market Garden in September 1944. Then on 2nd April 1945, the Allies tried to cross the Rhine from Driel in the Betuwe region, but the German defences on the other side of the river were very much on the alert, and the plan was aborted: the second time Arnhem was forced to wait for liberation. On 8th April, the allied troops moved to the east and crossed the Rhine, and into the Achterhoek region, using the pontoon bridges at Emmerich. This time, rather than coming in from the south, they came in from the east. It marked the start of Operation Anger, and the liberation of Arnhem.Meanwhile, the German army had blown up the IJssel bridge between Arnhem and Westervoort and had entrenched themselves on the other side of the River IJssel, in Fort Westervoort and around the AKU artificial silk factory. The allied military force that was gathering well out of sight, near the village of Westervoort, was tremendous. Thousands of vehicles waited on the embankment by the bridge, ready to cross the river. Then on the evening of 12th April, the English artillery with hundreds of canons, starting firing at the German positions around Arnhem.The Allies put up a smoke screen to help them cross the River IJssel undetected. The first troops crossed in boats and amphibious vehicles, and constructed a bridgehead on the other side. The German positions in Fort Westervoort soon surrendered, whilst the fighting at the AKU artificial silk factory, on the other hand, was extremely fierce and many were killed. Within fewer than 11 hours, the Allies had constructed the temporary bridge that had been shipped in from Doornenburg. The mass of tanks, carriers and armoured cars that had collected on the embankment was given the green light. On 14th April 1945, after heavy fighting, the Allies finally siezed control of Arnhem, and took the liberation of the Netherlands into its final phase.

This picture is part of the exhibition Layered Liberty during the Airborne Commemorations and 'Open Monumentendag 2014' in Arnhem.

Mustering the troops

Die Rückeroberung Arnheims schien mit einem Fluch belegt zu sein. Zuerst scheiterte im September 1944 die Operation Market Garden. Danach wollten die Alliierten am 2. April 1945 den Rhein von der Betuwe aus (bei Driel) überqueren, aber die deutsche Verteidigung am gegenüberliegenden Ufer war auf der Hut und der Plan wurde abgeblasen. Arnheim musste zum zweiten Mal warten. Am 8. April wurden die Truppen nach Osten verlegt. Mithilfe der Pontonbrücken bei Emmerich überquerte die Armee den Rhein in Richtung Achterhoek. Es war der Beginn der Operation Anger, durch die Arnheim schließlich befreit werden sollte: nicht von Süden, sondern von Osten her.Die deutschen Truppen hatten unterdessen die IJssel-Brücke zwischen Arnheim und Westervoort gesprengt und sich hinter der IJssel im Fort Westervoort sowie rund um den AKU-Industriekomplex verschanzt. Dem Blickfeld der Deutschen entzogen, sammelten sich am anderen Ufer nahe dem Dorf Westervoort die alliierten Truppen: Tausende von Fahrzeugen standen in der Nähe des Brückendamms bereit, den Fluss zu überqueren. Am Abend des 12. April eröffneten die Engländer das Artilleriefeuer. Die deutschen Stellungen in der Nähe von Arnheim wurden aus hunderten Kanonen gleichzeitig unter Beschuss genommen.Anschließend legten die Alliierten Nebelvorhänge über die IJssel, um ungesehen über den Fluss zu gelangen. Die ersten Truppen setzten mit Booten und Amphibienfahrzeugen über und errichteten auf der gegenüberliegenden Seite einen Brückenkopf. Die Deutschen in den Stellungen von Fort Westervoort ergaben sich sehr schnell. Das Gefecht um den AKU-Industriekomplex dagegen war außergewöhnlich heftig und forderte viele Tote. Danach wurde in weniger als elf Stunden eine Behelfsbrücke angelegt, und zwar aus Material, das man aus Doornenburg herangefahren hatte. Die wartende Schlange aus Panzern, Truppentransportern und gepanzerten Fahrzeugen kam in Bewegung. Nach heftigen Kämpfen wurde Arnheim am 14. April endlich befreit. Damit trat die Befreiung der Niederlande in ihre letzte Phase ein. Er leek een vloek te rusten op de geallieerde pogingen om Arnhem te veroveren. Eerst was er de mislukking van operatie Market Garden in september 1944. Vervolgens probeerden de geallieerden op 2 april 1945 vanuit Driel in de Betuwe de Rijn over te steken, maar de Duitse verdediging aan de andere kant van de rivier was zeer alert. Ht plan werd afgebroken: voor de tweede keer moest Arnhem wachten op de bevrijding. Op 8 april trokken de geallieerde troepen naar het oosten en staken de Rijn over naar de Achterhoek, via pontonbruggen bij Emmerich. Het was het begin van Operatie Anger en de bevrijding van Arnhem.Het Duitse leger had de IJsselbrug tussen Arnhem en Westervoort opgeblazen en verschanste zich aan de overkant van de IJssel, in Fort Westervoort en rond de kunstzijdefabriek AKU. De geallieerde troepenmacht die zich ver uit het zicht bij het dorp Westervoort verzamelde was enorm. Duizenden voertuigen wachtten op de dijk bij de brug, klaar om de rivier over te steken. Op de avond van 12 april begon de Britse artillerie met honderden kanonnen de Duitse stellingen rond Arnhem te beschieten.De geallieerden trokken een rookgordijn op om onopgemerkt de IJssel over te steken. De eerste troepen staken over in boten en amfibische voertuigen en bouwden een bruggenhoofd aan de overkant. De Duitse stellingen in Fort Westervoort gaven zich al snel over, terwijl de gevechten bij de AKU kunstzijdefabriek daarentegen uiterst hevig waren en veel slachtoffers eisten. In minder dan 11 uur hadden de geallieerden een uit Doornenburg aangevoerde tijdelijke brug gebouwd. De massa tanks, carriers en pantserwagens die zich op de dijk had verzameld, kreeg groen licht. Op 14 april 1945, na zware gevechten, namen de geallieerden eindelijk de controle over Arnhem over en ging de bevrijding van Nederland de laatste fase in. <iframe src="https://www.youtube.com/embed/IAXBnWEsr6w?showinfo=0" frameborder="0" class="ql-video"></iframe>

 Truppenbereitstellung Troepenopbouw

Operation Market Garden At the time, the hamlet of De Horst consisted of only a few streets, some farms, a couple of shops and four pubs. It had a school, a church and a convent. During Operation Market Garden, on 17th September 1944, thousands of parachutists from the 82nd Airborne Division landed nearby. The people of De Horst thought they had been liberated, but the German troops were not gone for long. By 20th September, the frontline ran between De Horst and Groesbeek. De Horst was caught firmly in the allied line of fire, and the people, were stuck. The part of Groesbeek that had been liberated was close by, yet completely inaccessible.Shelter and sanctuary More than 400 people were taken in by the Franciscan nuns of the hamlet's convent. It was the building with the sturdiest cellars, but despite the white flag on the roof, the convent came under regular fire. The sisters tried to take care of the wounded as best they could and every night, Antoon Oomen, the baker, would bake dozens of loaves of bread for the hundreds of villagers sheltering in the convent. He did this free of charge, whilst his house was being shot at. Despite this, he kept on baking.Evacuation After a month, the situation in De Horst had become unbearable. The hamlet’s priest managed to negotiate an evacuation with the Germans and the villagers were free to leave: not to the liberated part of the country, but the other way. So off they went, on 20th October 1944, through Kranenburg and Emmerich into the occupied Achterhoek region. When in May 1945, the people of De Horst were finally allowed to return home, they found the hamlet in ruins.

A hamlet in hiding

Market Garden Der Weiler De Horst bestand damals lediglich aus einigen Straßen, ein paar Bauernhöfen, einigen Geschäften und vier Kneipen. Der Ort hatte eine Schule, eine Kirche und ein Kloster. Bei der Operation Market Garden am 17. September 1944 landeten ganz in der Nähe einige tausend Fallschirmjäger der 82. Luftlandedivision. De Horst schien für einen kurzen Moment befreit zu sein, aber die deutschen Truppen kehrten schon bald zurück. Am 20. September verlief die Frontlinie zwischen De Horst und Groesbeek. De Horst lag nun permanent im Schussfeld der Alliierten. Die Bewohner saßen in der Klemme: Der befreite Teil Groesbeeks war ganz nah – und dennoch unerreichbar.Zuflucht bei den Nonnen Gut 400 Menschen fanden einen Unterschlupf im Kloster der Franziskanerinnen, dem Gebäude mit den solidesten Kellern. Trotz der weißen Fahne auf dem Dach lag das Kloster regelmäßig unter Beschuss. Notdürftig versuchten die Ordensschwestern, die Kranken und Verwundeten zu versorgen. Der Bäcker Antoon Oomen buk jede Nacht unentgeltlich Dutzende von Broten für seine mehrere hundert Dorfgenossen. Sein Wohnhaus wurde wiederholt getroffen, aber die Bäckerei blieb in Betrieb.Evakuierung Nach einem Monat war die Situation in De Horst unhaltbar geworden. Der Pastor hatte bei den Deutschen eine Evakuierung erwirkt. Die Menschen durften gehen. Nicht in befreites Gebiet, sondern in die andere Richtung. Und so zogen sie am 20. Oktober – durch die Kriegsgewalt hindurch –, über Kranenburg und Emmerich in die noch von den Deutschen besetzte Region Achterhoek. Als sie im Mai 1945 endlich zurückkehrten, war De Horst nur noch eine große Ruine. Market Garden Buurtschap De Horst bestond destijds slechts uit enkele straten, wat boerderijen, een paar winkels en vier cafés. Het had een school, een kerk en een klooster. Bij operatie Market Garden op 17 september 1944 landden enkele duizenden parachutisten van de 82e luchtlandingsdivisie vlak in de buurt. De Horst leek even bevrijd, maar de Duitse troepen waren snel terug. Op 20 september lag de frontlinie tussen De Horst en Groesbeek. De Horst lag nu permanent in het schootsveld van de geallieerden. De bewoners zaten klem. Het bevrijde deel van Groesbeek was vlakbij, maar onbereikbaar ver weg.Schuilplaats bij de nonnen Ruim 400 mensen kregen onderdak in het klooster van de Franciscanessen, het gebouw met de stevigste kelders. Ondanks de witte vlag op het dak lag het klooster regelmatig onder vuur. Zo goed en kwaad als kon, probeerden de zusters de zieken en gewonden te verzorgen. Bakker Antoon Oomen bakte iedere nacht pro deo tientallen broden voor zijn honderden dorpsgenoten. Zijn woonhuis werd meerdere keren getroffen, maar de bakkerij bleef draaien.Evacuatie Na een maand was de situatie in De Horst onhoudbaar geworden. De pastoor had bij de Duitsers evacuatie bemiddeld. De mensen mochten gaan. Niet naar bevrijd gebied, maar de andere kant op. En zo ging het op 20 oktober tussen het oorlogsgeweld door, via Kranenburg en Emmerich naar de nog door de Duitsers bezette Achterhoek. Toen men in mei 1945 eindelijk terugkeerde, was De Horst veranderd in een grote ruïne.

 Ein Dorf hält sich versteckt Schuilend dorp

Hotel Sionshof Under the command of General Gavin, paratroopers of the 82nd Airborne Division landed in the area around the village of Groesbeek on Sunday 17th September 1944. The most important part of their mission was the capture of the bridge over the river Waal near Nijmegen. The Americans pushed through quickly in order to get to the borders of the city. Also despatched with the 82nd was the Dutch captain Arie Bestebreurtje, who was assigned to make contact with the Dutch resistance. The information he received from the resistance was encouraging: the German presence in Nijmegen was weak.Fatal patrol Bestebreurtje thought that Nijmegen could be captured that same night, and he and his American colleagues set off in an armoured jeep to assess the situation. Jan Reinders, the 19–year-old cook from Hotel Sionshof, enthusiastically volunteered to be their guide. The patrol went well until suddenly, close to the Groenewoud Café, they were ferociously attacked. Jan Reinders was killed instantly; Bestebreurtje and the Americans were all wounded and just barely managed to escape. It was apparent that the Germans had been quick to bring in reinforcements after all.Headquarters After three more days of bloodshed, the bridge over the river Waal was finally captured. Meanwhile, Hotel Sionshof had been turned into Captain Bestebreurtje’s headquarters. The international press had settled into the now over-crowded hotel set to report on Operation Market Garden and the capture of the bridge over the Waal.&nbsp; The figure of a paratrooper on the facade of the hotel commemorates those hectic days in September 1944.

Hotel Sionshof 

Sionshof Am Sonntag, den 17. September 1944 landeten die Fallschirmjäger der 82nd Airborne Division (82. Luftlandedivision) unter dem Kommando von Brigadegeneral Gavin im Umland von Groesbeek. Ihr wichtigstes Ziel war die Eroberung der Waalbrücke bei Nimwegen. Die Amerikaner stießen schnell an den Stadtrand von Nimwegen vor. Auch der niederländische Hauptmann Arie Bestebreurtje war der 82. Luftlandedivision zugeteilt. Er hatte den Auftrag, Kontakt mit dem niederländischen Widerstand aufzunehmen. Die Informationen der Widerstandskämpfer waren ermutigend: Die deutsche Garnison in Nimwegen war offenbar nicht stark.Fatale Patrouille Bestebreurtje war der Meinung, dass Nimwegen noch in derselben Nacht fallen könnte. Er machte sich mit seinen amerikanischen Kameraden in einem gepanzerten Jeep auf den Weg, um die Lage auszukundschaften. Jan Reinders, der 19-jährige Koch des Sionshofs, meldete sich freiwillig und voller Elan als Führer. Die Patrouille verlief reibungslos, bis die Aufklärer auf der Höhe der Gaststätte Groenewoud plötzlich unter heftigen Beschuss gerieten. Jan Reinders war augenblicklich tot, Bestebreurtje und die Amerikaner wurden verwundet und konnten mit knapper Not entkommen. Die Deutschen hatten offensichtlich in aller Eile Verstärkung angefordert.Hauptquartier Die Eroberung der Waalbrücke dauerte drei blutige Tage lang. In der Zwischenzeit war der Sionshof das Hauptquartier des Hauptmannes Bestebreurtje. Auch die internationale Presse ließ sich in dem mittlerweile überfüllten Hotel nieder, um von hier aus über Market Garden und die Eroberung der Waalbrücke zu berichten. Das Denkmal des Fallschirmjägers an der Fassade des Hotels erinnert an die hektischen Tage im September 1944. Sionshof Op zondag 17 september 1944 landden de paratroopers van de 82nd Airborne Division onder leiding van generaal Gavin in de omgeving van Groesbeek. Hun belangrijkste doel was de verovering van de Waalbrug bij Nijmegen. De Amerikanen stootten snel door tot aan de rand van Nijmegen. Bij het 82e was ook de Nederlandse kapitein Arie Bestebreurtje ingedeeld. Hij had als opdracht contact te maken met het Nederlands verzet. De informatie van de verzetsmensen was bemoedigend: de Duitsers waren niet sterk vertegenwoordigd in Nijmegen.&nbsp;Fatale patrouille Bestebreurtje meende dat Nijmegen diezelfde nacht nog zou kunnen vallen. Hij ging met zijn Amerikaanse collega’s in een gepantserde jeep op pad om de situatie te peilen. Jan Reinders, de 19-jarige kok van hotel Sionshof, meldde zich enthousiast aan als gids. De patrouille verliep voorspoedig, totdat ze ter hoogte van café Groenewoud plotseling hevig werden beschoten. Jan Reinders was op slag dood, Bestebreurtje en de Amerikanen raakten gewond en konden ternauwernood ontsnappen. De Duitsers bleken in allerijl versterkingen te hebben aangevoerd.Hoofdkwartier De verovering van de Waalbrug duurde nog drie bloedige dagen. Inmiddels was Sionshof het hoofdkwartier van kapitein Bestebreurtje. Ook de internationale pers streek neer in het inmiddels overvolle hotel, om van hieruit verslag te doen van Market Garden en de verovering van de Waalbrug. Het beeld van de paratrooper op de gevel van het hotel herinnert nog aan deze hectische dagen in september 1944.

 Hotel Sionshof Hotel Sionshof

Major-General Stanislaw Sosabowski, born in Galicia in 1892, was highly regarded by his troops. He fought in Warsaw against the German invaders of Poland, and was highly decorated for his actions. Sosabowski then escaped via France to Great Britain, where he rose to command of the First Independent Polish Parachute Brigade Group. Many of his men died in the battle for Arnhem.Montgomery and Browning held Sosabowski personally responsible for the failure of Operation Market Garden. He was relieved of his command, and left the army in 1947. Sosabowski died in exile in Great Britain in 1967, and was buried in Warsaw.The Polish general was used as a scapegoat on whom Montgomery and Browning could place the blame for the fiasco of the battle for Arnhem. It was only the inhabitants of Driel who recognised the tragedy of the struggle by the Polish army troops, who had suffered heavy losses through unfavourable circumstances and through bad planning by the British High Command. They see the Polish soldiers as their liberators, with General Stanislaw Sosabowski at their head. <iframe class="ql-video" frameborder="0" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/55lfsvMVyb0?showinfo=0"></iframe>

The Poles of Driel

General Stanislaw Sosabowski, der 1892 in Galizien geboren wurde, war sehr angesehen bei seinen Soldaten. Er kämpfte bei Warschau gegen die Deutschen Truppen, die in Polen einfielen und erhielt dafür die höchste militärische Auszeichnung. Sosabowski flüchtete anschließend über Frankreich nach England, wo er die Leitung über die Fallschirmbrigade bekam. Viele seiner Soldaten sind beim Kampf um Arnheim gefallen.Montgomery und Browning machten Sosabowski persönlich verantwortlich für das Misslingen der Operation 'Market Garden'. Er wurde seines Kommandos enthoben und verließ die Armee 1947. 1967&nbsp;starb Sosabowski in der Verbannung in England; er wurde in Warschau begraben.Der polnische General war ein willkommener Sündenbock, dem Montgomery und Browning die Verantwortung für das Fiasko des Kampfes um Arnheim zuschieben konnten. Welche Tragik die Gefechte der polnischen Armee umgab, konnten lediglich die Einwohner Driels erfassen. Die polnische Armee erlitt große Verluste durch die erbärmlichen Umstände und die schlechte Planung der englischen Oberbefehlshaber. Die Drieler betrachten die Polen als ihre Befreier und an erster Stelle: General Sosabowski.&nbsp;<iframe class="ql-video" frameborder="0" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/55lfsvMVyb0?showinfo=0"></iframe> Generaal Stanislaw Sosabowski, die in 1892 werd geboren in Galicië, stond in hoog aanzien bij zijn soldaten. Hij vocht bij Warschau tegen de Duitse troepen die Polen binnenvielen en ontving daarvoor de hoogste militaire onderscheiding. Sosabowski vluchtte daarna via Frankrijk naar Groot-Brittannië, waar hij de leiding kreeg over de Brigade Group. Veel van zijn soldaten sneuvelden bij de slag om Arnhem.Montgomery en Browning hielden Sosabowski persoonlijk verantwoordelijk voor het mislukken van Operation Market Garden. Hij werd uit zijn commando ontheven en verliet het leger in 1947. Sosabowski stierf in 1967 in ballingschap in Groot-Brittannië en werd begraven in Warschau.De Poolse generaal was de zondebok op wie Montgomery en Browning de schuld van het fiasco van de slag om Arnhem konden schuiven. Alleen de inwoners van Driel zagen de tragiek in van de strijd van het Poolse leger, dat zware verliezen had geleden door de ongunstige omstandigheden en slechte planning van de Britse opperbevelhebbers. Zij beschouwen de Polen als hun bevrijders, met generaal Stanislaw Sosabowski voorop.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/QXOjdIv356A" start="0"></iframe></div><iframe src="https://www.youtube.com/embed/55lfsvMVyb0?showinfo=0" frameborder="0" class="ql-video"></iframe> Generał dywizji Stanisław Sosabowski, urodzony w Galicji w 1892 roku, był wysoko ceniony przez swoich żołnierzy. Walczył w Warszawie przeciwko niemieckim najeźdźcom Polski, a za swoje czyny był odznaczany. Sosabowski uciekł następnie przez Francję do Wielkiej Brytanii, gdzie objął dowództwo nad Pierwszą Samodzielną Polską Brygadą Spadochronową. Wielu z jego ludzi zginęło w bitwie o Arnhem.Montgomery i Browning obarczyli Sosabowskiego osobistą odpowiedzialnością za niepowodzenie operacji Market Garden. Został zwolniony z dowództwa i opuścił armię w 1947 roku. Sosabowski zmarł na emigracji w Wielkiej Brytanii w 1967 r. i został pochowany w Warszawie.Polski generał został wykorzystany jako kozioł ofiarny, na którego Montgomery i Browning mogli zrzucić winę za fiasko bitwy o Arnhem. Dopiero mieszkańcy Driel dostrzegli tragizm walki polskich żołnierzy, którzy ponieśli ciężkie straty w wyniku niesprzyjających okoliczności i złego planowania brytyjskiego naczelnego dowództwa. Postrzegają polskich żołnierzy jako swoich wyzwolicieli, z generałem Stanisławem Sosabowskim na czele. <div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/QXOjdIv356A" start="0"></iframe></div><iframe src="https://www.youtube.com/embed/55lfsvMVyb0?showinfo=0" frameborder="0" class="ql-video"></iframe>

 Die Polen von Driel De Polen van Driel Polacy z Driel

Due to fighting earlier in the day, the British didn’t arrive at Valkenswaard until half past seven in the evening of September 17 1944. It was decided to spend the night there. Valkenswaard had suffered heavy shelling and there were many deaths. Nevertheless, the liberators were greeted with great enthusiasm.It has never become clear why the advance did not continue on to Eindhoven. Perhaps it was thought the troops deserved a rest after the battle earlier in the day. Or it was considered too risky to continue to advance in the dark. Perhaps the organisation of the British army was not as flexible as that of the German Wehrmacht. The Germans were capable of forming new combat units from various disintegrated armies. These were capable of carrying out lightning quick attacks against the advancing Allies. Later, it transpired that the delay in Valkenswaard had a major negative impact on the course of Operation Market Garden.

img-20220512-wa0003.jpg

A fatal delay

Durch die Gefechte, die an diesem Tag stattgefunden hatten, erreichten die Briten am 17. September 1944 Valkenswaard erst um halb acht Uhr abends. Man beschloss, dort die Nacht zu verbringen. Valkenswaard hatte unter dem Beschuss sehr gelitten und es hatte viele Tote gegeben. Doch die Valkenswaarder begrüßten ihre Befreier mit großer Begeisterung.Warum man nicht weiter nach Eindhoven vorrückte, ist bis heute ein Rätsel. Vielleicht meinte man, dass die Truppen nach der Schlacht an diesem Tag Ruhe verdient hatten. Oder man fand es zu riskant, im Dunkeln weiter vorzurücken. Vielleicht war auch die Organisation der britischen Armee nicht so flexibel wie die der deutschen Wehrmacht. Die Deutschen waren offensichtlich in der Lage, aus verschiedenen zerschlagenen Truppeneinheiten schnell neue Kampfeinheiten zusammenzustellen, die gegen die vorrückenden Alliierten sehr wirkungsvolle Blitzaktionen durchführten. Später sollte sich herausstellen, dass dieser Aufenthalt in Valkenswaard schwerwiegende Folgen für den Verlauf der Operation Market Garden haben würde. &nbsp; Door de gevechten eerder op de dag bereikten de Britten Valkenswaard pas om half acht ’s avonds op de 17e september 1944. Daar werd besloten om de nacht door te brengen. Valkenswaard had heftig onder de beschietingen geleden en er waren vele doden gevallen. Toch werden de bevrijders met groot enthousiasme binnen gehaald.Waarom men niet verder optrok naar Eindhoven is nooit duidelijk geworden. Misschien vond men dat de troepen rust verdienden na de slag eerder op de dag. Of men vond het te riskant om in het donker verder op te rukken. Wellicht was de organisatie van het Britse leger niet zo flexibel als die van de Duitse Wehrmacht. De Duitsers bleken in staat om van verschillende uiteengevallen legereenheden snel nieuwe gevechtseenheden te vormen. Deze konden bliksemsnelle acties uitvoeren tegen de oprukkende geallieerden. Later bleek dat dit oponthoud in Valkenswaard grote negatieve gevolgen had voor het verloop van Operatie Market Garden.Fietsroutes Liberation Route De Liberation Route Brabant vertelt het verhaal van de bevrijding, maar toont ook wat de Tweede Wereldoorlog heeft betekend voor gewone Brabanders. Acht fietsroutes van circa veertig kilometer, verspreid over Noord-Brabant, leiden je langs Brabant Remembers-verhalen, luisterzuilen van de Liberation Route Europe, monumenten en musea, die samen de impact van de oorlog op Noord-Brabant zichtbaar maken. Onderweg brengt een app op locatie de verhalen tot leven. De routes zijn te bestellen via <a target="_blank" rel="noopener noreferrer nofollow" href="http://webshop.visitbrabant.com">webshop.visitbrabant.com</a>