Na de geallieerde luchtlandingen bij Arnhem en Nijmegen raakt het stadje aan de Niers vanaf eind september 1944 in de greep van het oorlogsgeweld. Maandenlang wordt Gennep geteisterd door steeds heviger beschietingen, maar de Duitse troepen weten van geen wijken. Ze graven zich in en leggen overal verdedigingsstellingen aan. Onder dwang moet de bevolking vertrekken. Na zware gevechten bevrijden Britse troepen op 12 februari 1945 het grotendeels verwoeste, ontvolkte en leeggeplunderde Gennep.<iframe class="ql-video" frameborder="0" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/oyF0BPhdq-Q?showinfo=0"></iframe>

The Netherlands

Gennep en de prijs van de vrijheid 

Op 8 februari 1945 startte het grote Rijnlandoffensief. Deze had als doel het oversteken van de Rijn richting Berlijn. Alleen al vanuit Nijmegen en omgeving vertrokken op deze dag honderdduizenden geallieerden soldaten. Zij trokken via de Ooijpolder en over de Groesbeekse heuvels over de grens naar Duitsland. Deze operatie kreeg de naam Operatie Veritable. Een van de bloedigste veldslagen die tijdens het Rijnlandoffensief werd gevoerd, was de slag om het Reichswald, ten zuiden van Kleef.De wandelroute verbindt twee begraafplaatsen, die de laatste rustplaats zijn geworden van een groot deel van de geallieerde soldaten die tijdens Operatie Veritable in het Rijk van Nijmegen of in het Rijnland zijn gesneuveld: de Canadese Oorlogsbegraafplaats Groesbeek en de Oorlogsbegraafplaats van het Gemenebest Reichswald Kleef. De route loopt door weilanden, het voormalige frontdorp Groesbeek, over de Duitse grens en door het beruchte Reichswald.

Route Rijnlandoffensief

Op 17 september 1944 ging Operatie Market Garden van start. Alleen al op de eerste dag werden er ongeveer 8000 parachutisten boven Groesbeek gedropt met de opdracht de regio en de Waalbruggen in te nemen. Hier in het grensgebied met Duitsland liep de frontlinie. Door het falen van de Operatie in Arnhem konden de geallieerden niet verder naar het noorden vertrekken en moesten zij maandenlang in de regio rond Nijmegen verblijven, voordat ze in februari 1945 met het Rijnlandoffensief Duitsland binnen trokken.De route door het landingsgebied van Groesbeek brengt de wandelaar langs boerderijen, die in de frontperiode dekking boden, en over de heuvels, die tijdens Operatie Market Garden en Operatie Veritable een belangrijke strategische rol speelden. Hier komt de wandelaar verschillende sporen van de oorlog tegen: een plaquette ter herinnering aan een neergestort vliegtuig, een zuil als symbolisch startpunt van Operatie Veritable, maar ook de IJsboerderij Foxhill, die de Amerikaanse schrijfwijze van het Voxhill heeft overgenomen. Het eindpunt van de wandeling is de Canadese Oorlogsbegraafplaats Groesbeek, waar men kan reflecteren en de bevrijders kan herdenken.De route is goed te bereiken met de bus vanuit Nijmegen en laat zich makkelijk combineren met de andere routes of met een bezoek aan het Vrijheidsmuseum in Groesbeek, waar men nog meer over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in deze regio kan leren.

Landingsgebied Groesbeek

Nijmegen heeft veelzijdige verhalen over de oorlog te vertellen. Vooral tijdens de laatste oorlogsperiode speelde de stad een hoofdrol op het wereldtoneel zowel met Operatie Market Garden alsook het Rijnlandoffensief. In de stad werd fors gevochten voor de vrijheid en later startten vanuit hier de geallieerde troepen naar Berlijn. Ook daarvoor was het een stad onder bezetting, die oorlogsgeweld meemaakte.De route loopt langs verschillende monumenten, die bijvoorbeeld aan de Jodenvervolging of het bombardement van 22 februari 1944 herinneren. Maar ook het verzet, de strijd om de bruggen en voor de bevrijding van de stad tijdens Operatie Market Garden in september 1944 worden op de voorgrond geplaatst. Dwars door de historische binnenstad en langs de Waalkade is dit een afwisselende route die verschillende verhalen samenbrengt. De route begint en eindigt bij het Infocentrum WO2 Nijmegen, waar de verhalen van Nijmegen en omgeving tijdens de oorlog uitgebreid worden verteld.

Nijmegen in de Oorlog

Toen de Screaming Eagles van de 101st Airborne Division in Bastogne door de Duitsers werden omsingeld, waren de omstandigheden voor de Amerikaanse soldaten erg zwaar. Met weinig munitie, weinig voedselvoorraden en zelfs zonder winter-uitrusting, maakte de bewolkte hemel bevoorrading vanuit de lucht onmogelijk. Bovendien waren versterkingen een week verwijderd van Bastogne.Een luchtaanval op de hulppost schakelde een groot deel van de medische compagnie uit en verwondde veel soldaten. Hoewel de Amerikanen qua aantal vijf keer in de minderheid waren, liet generaal McAuliffe zijn mannen een perimeter van 360 graden vormen rond de kanonnen van het 333ste Artillerie Bataljon. De troepen communiceerden snel en pasten hun posities aan om de aanvallende Duitse troepen het hoofd te bieden. Dit patroon zette zich voort gedurende de strijd.Toen de Duitse commandant Lüttwitz de overgave van de Amerikaanse troepen eiste, antwoordde Generaal McAuliffe beroemd: "Aan de Duitse commandant. Noten!"Uiteindelijk ging het luchtruim open en bereikten voorraden Bastogne via de lucht. Vliegtuigen kwamen de soldaten te hulp die zonder munitie voor hun artillerie kwamen te zitten. Uiteindelijk arriveerde Patton, die het Ardennenoffensief doorbrak. Dit alles zou echter niet mogelijk zijn geweest zonder de Screaming Eagles die Bastogne in handen hielden.

Belgium 

Rond Bastenaken

De Kanaaleilanden waren de enige regio van de Britse eilanden die tijdens de Tweede Wereldoorlog door Duitse troepen werd bezet. De bezetting van Jersey begon op 1 juli 1940, en de bevrijding vond plaats op 9 mei 1945. Gedurende een periode van twee jaar vanaf de herfst van 1941 werden ongeveer 6000 buitenlandse arbeiders - mannen en vrouwen - tegen hun wil door de Organisation Todt (OT) naar het eiland gebracht en gedwongen deel te nemen aan de bouw van betonnen vestingwerken.&nbsp;De arbeiders werden naar Jersey gebracht vanuit talrijke landen, waaronder Spanje, Frankrijk, België, Nederland, Tsjechoslowakije, Polen, Algerije, Marokko en burgers van de voormalige USSR, met name Russen, Oekraïners en Wit-Russen. Zij vielen in wezen in twee categorieën uiteen: de arbeiders uit West-Europa en Noord-Afrika waren dienstplichtigen of dwangarbeiders, maar zij werden betaald en konden zich buiten de werkuren vrij op het eiland bewegen, mits de avondklok in acht werd genomen. Sovjetburgers,&nbsp;met hun Slavische etniciteit, werden beschouwd als slavenarbeiders - zij ontvingen geen betaling, hadden geen vrijheid van gevangenschap, kregen de meest nominale rantsoenen en werden zeer vaak met wreedheid behandeld.Deze route zal zich voornamelijk richten op de ervaringen van de dwangarbeiders en slavenarbeiders, maar omvat ook locaties die deel uitmaakten van de infrastructuur van de Organisation Todt (OT).

Jersey

Gedwongen Arbeiders Pad in Jersey

In september 1944 hadden de geallieerden de linie van Luxemburg naar Antwerpen bereikt. Toen besloot Hitler een laatste tegenoffensief te beginnen in de Ardennen. Hij moest wachten op slechte weersomstandigheden, met wolken en mist, om te voorkomen dat de geallieerden hun superieure luchtmacht konden gebruiken. Uiteindelijk werd de slag ingezet op 16 december 1944 en trokken het 6de Panzer SS Leger, het 5de Pantserleger en het 7de Leger van Brandenberger de Ardennen binnen. Met deze operatie, met de codenaam Wacht am Rhein, wilde Hitler de geallieerde legers door een verrassings tegenoffensief verdelen. Hij wilde de bruggen over de Maas veroveren om zo via Luik verder op te rukken naar de haven van Antwerpen.De Amerikanen werden compleet verrast, maar in tegenstelling tot de offensieve campagne in mei 1940 was het Ardennenoffensief geen snel succes. De weersomstandigheden waren slechter, de geallieerde luchtmacht was veel machtiger en de Duitse brandstofvoorraden raakten op. Tegen 23 december begon het weer op te klaren. De Amerikanen brachten hun luchtmacht in stelling en begonnen een tegenaanval.Midden januari 1945 werden de Duitsers door een gebrek aan brandstof gedwongen hun voertuigen gewoon te laten staan, wat fataal was voor Hitler's ambitie. Op 25 januari 1945 was de strijd voorbij. De Slag om de Ardennen was de kostbaarste operatie die ooit door het Amerikaanse leger was gevoerd; 10.733 Amerikaanse soldaten werden gedood en 42.316 gewond. De Duitse verliezen bedroegen in totaal 12.652 doden en 38.600 gewonden. Ongeveer 2.500 burgers verloren het leven in België en 500 in het Groothertogdom Luxemburg.<iframe class="ql-video" allowfullscreen="true" src="https://www.youtube.com/embed/3VcxgN1dH2U?showinfo=0" frameborder="0"></iframe>

De slag om de Ardennen

De strijd kostte aan beide kanten veel slachtoffers. Het Hürtgenwoud bestond uit dichte bossen, kale heuveltoppen en diepe kloven. Zware regenval, sneeuwval en een gebrek aan wegen maakten het zeer moeilijk om erdoor heen te komen. De strijd duurde van half september 1944 tot half februari 1945, en eindigde met een geallieerde overwinning.Voor de Amerikaanse soldaten werd de naam zelf - met zijn eerste lettergreep, 'hurt' - een bijwoord voor verwondingen en dood. Tot op de dag van vandaag zijn honderden soldaten van beide kanten nog vermist, en worden hun stoffelijke resten nog steeds gevonden.

Germany

De Slag om het Hürtgenwoud

Bij het startpunt van deze route staat het landmark ‘Vensters op het Verleden’, een kunstwerk dat een indruk geeft van de Airborne luchtlandingen op 18 september 1944. Op de voet van het kunstwerk staat informatie over de Slag om Arnhem. De wandeling voert daarna over goed begaanbare paden door een natuurgebied dat in alle jaargetijden prachtig is. Bos en heide zijn in alle facetten te bewonderen. Met geluk zie je een schaapskudde en ruim zeker tijd in voor een bezoek aan de Heidebloemplas bij informatiepaneel 2. Deze is te bereiken via een vlonder. Het gebied rondom de schaapskooi was oorspronkelijk landbouwgrond. Schuin achter de schaapskooi zijn hiervan nog een stuk grasland en de houtwal met eikenbomen te zien. Door overbeweiding werd het stuifzand, dat later door de aanleg van singels en aanplant van bos is bedwongen.

Dropzone Ede

Het is september 1944. Arnhem is al vier jaar bezet door nazi-Duitsland. De geallieerde opmars is begonnen, maar het front is ver weg in Frankrijk. De storm van de oorlog lijkt aan Arnhem voorbij te gaan.&nbsp;&nbsp;Oorlog in Arnhem&nbsp;Dan barst operatie Market Garden los. De grootste luchtlandingsoperatie die de wereld ooit heeft gezien. Geallieerde troepen proberen in één klap de bruggen over de grote rivieren in handen te krijgen. Ook de bruggen bij Arnhem. De stad wordt plotseling een grimmig frontgebied. Er wordt gevochten van huis tot huis. Na de gevechten verlaten bijna 100.000 mensen in grote haast hun huizen. Operatie Market Garden komt tot stilstand en Arnhem blijft achter als een spookstad.

Oorlog in Arnhem

Operatie Market Garden was een geallieerd offensief tijdens de Tweede Wereldoorlog van 17 tot 26 september 1944. Luchtlandingstroepen moesten verschillende bruggen over rivieren en kanalen in Nederland veroveren en vasthouden totdat ze door grondtroepen afgelost konden worden. In Arnhem lag éénvan de doelen: de Rijnbrug. De Duitse tegenstand bleek rondom Arnhem echter veel groter dan verwacht en het lukte de meeste van de bijna 12.000 Britse en Poolse militairen niet om de brug te bereiken. Op 20 september vielen de geallieerde troepen terug naar Oosterbeek waar de perimeter werd gevormd: een hoefijzervormige verdedigingslinie in en rondom het dorp met de Rijn als basis. Binnen deze perimeter werd in de dagen daarna zwaar gevochten. De bevoorrading van de geallieerde troepen had veel gebreken en al snel zaten de militairen zonder eten, medische voorzieningen en munitie. Veel militairen waren ondertussen gewond geraakt of gesneuveld. Op 25 september waren de voorraden zo goed als op en werd het duidelijk dat de geallieerde grondtroepen hen niet meer op tijd zouden bereiken. De overgebleven geallieerde luchtlandingstroepen moesten zich terugtrekken over de Rijn. 2.400 militairen maakten de oversteek naar veilig gebied, maar de gewonden en het medisch personeel bleven achter. 6.500 Britse en Poolse troepen werden krijgsgevangen gemaakt en er vielen 1.900 doden. De burgerbevolking van Oosterbeek bracht deze heftige dagen door in kelders in de hoop het gevaar te ontwijken, maar ook hier vielen tientallen slachtoffers. Na de slagwas Oosterbeek vernield en moesten haar inwoners evacueren. De perimeterwandeling gaat langs plekken van grote slagen, klein leed en moedige acties, langs oude landgoederen, voormalige noodhospitalen en nog steeds zichtbare sporen van de oorlog.

De Perimeter

Dit is een wandeling langs belangrijke punten in en rond Driel waar in de Tweede Wereldoorlog, tijdens Operatie Market Garden, de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade vocht. Zij waren hier om de ingesloten Britse troepen bij Oosterbeek te ondersteunen. Om de Britse troepen te kunnen bereiken, moesten de Polen bij Driel de Rijn oversteken. De route - van ongeveer 6 kilometer - voert onder andere over de landingsterreinen, langs het Drielse veer en het hoofdkwartier van generaal Sosabowski. De wandeling start en eindigt bij het Informatie Centrum 'De Polen van Driel' en is ontwikkeld door de Stichting Driel-Polen.<div data-youtube-video=""><iframe class="video" width="640" height="480" allowfullscreen="false" src="https://www.youtube.com/embed/QXOjdIv356A" start="0"></iframe></div><iframe src="https://www.youtube.com/embed/55lfsvMVyb0?showinfo=0" frameborder="0" class="ql-video"></iframe>

Thema-routes

Ontdek kant-en-klare wandelroutes en thematische routes

Laatste toevoegingen

Thematische wandel routes

Thematische fiets routes

Meer thema-routes