Włochy
Udostępnij
Lądowanie na Sycylii 10 lipca 1943 r. było pierwszą dużą operacją desantową aliantów na terytorium Europy. Biorąc pod uwagę koncentrację desantu pod względem czasu trwania i obszaru docelowego, był on najważniejszy pod względem liczby zaangażowanych żołnierzy i zasobów. Dla dowództwa wojskowego, aparatu logistycznego i wielu zaangażowanych żołnierzy lądowanie to było próbą generalną przed lądowaniem w Normandii w 1944 roku. Wydarzenie to trwało od 9 lipca do 17 sierpnia 1943 roku.
Sycylia została podbita w nieco ponad miesiąc, co spowodowało upadek faszystowskiego reżimu we Włoszech (25 lipca król zastąpił i aresztował Mussoliniego). Jednak w porównaniu z planami Montgomery'ego operacja ta przyniosła znacznie więcej ofiar niż oczekiwano, a siły niemieckie zdołały ewakuować większość swoich żołnierzy na kontynent.
W nocy z 9 na 10 lipca 1943 r. alianci wylądowali na południowo-wschodnim wybrzeżu Sycylii w liczbie ponad 160 000 żołnierzy. Brytyjczycy (z kanadyjskim wsparciem) ruszyli w górę wschodniego wybrzeża, szybko wyzwalając Syrakuzy i Augustę, a następnie walcząc na równinie Katanii. Amerykanie ruszyli na północ do serca wyspy, docierając do Agrigento 16 lipca, Enny 20 lipca i Palermo 22 lipca. Najcięższe walki toczyły się w Geli i Troinie.
Siły niemieckie przejęły obronę wyspy od Włochów, a dzięki otrzymanym posiłkom udało im się stworzyć solidną linię obrony pod Etną. Na początku sierpnia zdecydowali się wycofać i przygotowali uporządkowany plan ewakuacji, który został ukończony do połowy sierpnia. 17 sierpnia alianci wkroczyli do Mesyny.
Podbój Sycylii pochłonął ponad 30 000 ofiar i pomimo wyraźnej przewagi sił alianckich nie udało im się wyeliminować niemieckich sił okupacyjnych. Wkład amerykańskich żołnierzy włoskiego pochodzenia odegrał znaczącą rolę w podboju wyspy, jednak historie o bezpośrednim zaangażowaniu sycylijskiej mafii można włożyć między bajki.
Ludność Sycylii musiała znosić ciężkie bombardowania, zwłaszcza w Palermo, a wycofujący się Niemcy dokonywali masakr ludności cywilnej, na przykład w Castiglione. Zbrodnie wojenne popełniały także oddziały amerykańskie, na przykład w Biscari. Ostatecznie jednak alianci zostali powitani jako wyzwoliciele od wojny, faszyzmu i głodu.
Po wyzwoleniu aliancki rząd wojskowy zarządzał pozostawioną sytuacją i rozpoczął reorganizację. Ruch separatystyczny zyskał poparcie, ale został opanowany, a po wojnie ustanowiono system autonomii regionalnej.
Lądowanie zostało przedstawione w różnych dziełach artystycznych, literackich i filmowych, w szczególności na słynnych fotografiach Roberta Capy. W okolicy zachowało się kilka ruin obrony wojskowej, a od czasu wojny odsłonięto wiele pomników i tablic upamiętniających główne epizody lądowania i kampanii. Istnieją również ważne muzea na ten temat, wśród których wyróżnia się Muzeum Lądowania w Katanii.